Выстава «Свет пачынаецца з дзяцінства»
29 мая 2024 года, напярэдадні Дня абароны дзяцей, у Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь адкрылася дакументальная выстава «Свет пачынаецца з дзяцінства», прысвечаная гэтай даце.
Рашэнне аб правядзенні Дня абароны дзяцей было прынята ў 1925 г. на Сусветнай канферэнцыі, прысвечанай пытанням дабрабыту дзяцей, у Жэневе. Аднак адзначаць 1 чэрвеня Дзень абароны дзяцей пачалі пасля праведзенага ў 1949 г. кангрэса, на якім Міжнародная Дэмакратычная федэрацыя жанчын пастанавіла забяспечыць дабрабыт падрастаючага пакалення. З тых часоў ААН лічыць адным з галоўных напрамкаў сваёй дзейнасці абарону правоў, жыцця і здароўя дзяцей. Гэты дзень з’яўляецца напамінам дарослым аб неабходнасці захавання правоў дзяцей на жыццё, свабоду іх думкі, адукацыю, адпачынак і вольны час, абарону ад фізічнага, псіхалагічнага гвалту і эксплуатацыі дзіцячай працы як неабходных умоў для фарміравання гуманнага і справядлівага грамадства.
Усе дзіцячыя правы і свабоды адлюстраваны ў «Дэкларацыі правоў дзіцяці», якая была прынятая Генеральнай Асамблеяй ААН у 1959 г. Яна абвяшчае роўныя правы дзяцей у галіне выхавання, адукацыі, сацыяльнага забеспячэння, фізічнага і духоўнага развіцця незалежна ад колеру скуры, нацыянальнай прыналежнасці, грамадскага паходжання, маёмаснага становішча і інш. Дэкларацыя заклікае бацькоў, грамадскія арганізацыі, урады прызнаць правы дзяцей і садзейнічаць іх ажыццяўленню. У Рэспубліцы Беларусь ахова дзяцінства – адзін з прыярытэтных напрамкаў дзейнасці дзяржавы. У нас даўно склаліся слаўныя традыцыі святкавання гэтага дня. 1 чэрвеня ва ўсіх школах, дзіцячых установах праходзяць канцэрты, вечары. У гарадскіх забаўляльных цэнтрах для дзяцей паказваюць фільмы, ладзяць конкурсы, фестывалі, усюды гучаць музыка і дзіцячы смех.
На выставе прадстаўлены ўнікальныя дакументы: Палажэнне аб камісіі па паляпшэнні жыцця дзяцей у 1923 годзе, анкеты прыярытэтаў навучэнцаў адной з мінскіх школ, праграма заняткаў 1 класа, часопіс уліку паспяховасці і наведвальнасці школы сямейнага лагера партызанскай брыгады імя Я.Свярдлова, кранальныя лісты дзяцей з нямецкага палону і паказанні малалетніх вязняў дзіцячага лагера «Дзіцячае сяло Скобраўка», інструкцыя па рэпатрыяцыі з Германіі дзяцей-сірот у 1945 годзе, праект рэзалюцыі ААН аб стварэнні Міжнароднага надзвычайнага фонду дапамогі дзецям у 1945 г., выпіска з пратакола пасяджэння Бюро ЦК ВЛКСМ аб арганізацыі выставы дзіцячага малюнка аб Вялікай Айчыннай вайне, загад Міністэрства культуры Беларускай ССР аб выніках рэспубліканскага конкурсу па складанні музыкі дзецьмі і юнацтвам – навучэнцамі музычных школ, вучылішчаў і ўдзельнікамі творчых гурткоў Беларускай ССР у 1974 г., Закон Рэспублікі Беларусь «Аб правах дзіцяці», іншыя дакументы.
Дзень абароны дзяцей – не толькі адно з самых радасных святаў для дзятвы, але і напамін дарослым аб тым, што дзеці маюць патрэбу ў іх пастаяннай клопаце і абароне і што менавіта дарослыя нясуць адказнасць за іх. Гэты дзень таксама служыць напамінам грамадству пра тое, што захаванне і павага правоў дзіцяці з’яўляецца найважнейшай умовай фарміравання гуманнага, справядлівага і шчаснага грамадства.
![]() |
Банер дакументальнай выставы «Свет пачынаецца з дзяцінства» |
![]() |
Дакументы на выставе |
![]() |
Дакументы на выставе |
![]() |
Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка азнаёміла наведвальнікаў з выставай |
![]() |
Навуковы супрацоўнік НАРБ Ю.С.Прастакова распавядае аб дакументах, прадстаўленых на выставе |
![]() |
Часопіс уліку паспяховасці і наведвальнасці школы сямейнага лагера партызанскай брыгады імя Свярдлова |
![]() |
Паказанні малалетніх вязняў дзіцячага лагера «Дзіцячае сяло Скобраўка» |
![]() |
Прадстаўленыя на выставе дакументы |
![]() |
Прадстаўленыя на выставе дакументы |
![]() |
Палажэнне аб камісіі па паляпшэнні жыцця дзяцей, 1923 г. |
![]() |
План аздараўленчых мерапрыемстваў для дзяцей, 1933 г. |
![]() |
Уліковы картка сагнанага на працу ў Германію падлетка, 1943 г. |
![]() |
Справаздача аб выхаваўчай рабоце, 1944 г. |
![]() |
Праграма заняткаў першага класа, 1944 г. |
![]() |
Пастанова аб праграме адбору і падрыхтоўкі дзяцей-сірот да навучання ў СВУ, 2004 г. |
![]() |
Загад аб правядзенні рэспубліканскага творчага конкурсу для дзяцей, 2005 г. |