16 лістапада 2023 г.адбылося пасяджэнне калегіі Дэпартамента па архівах і справаводстве Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь

16 лістапада 2023 г.адбылося пасяджэнне калегіі Дэпартамента па архівах і справаводстве Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь (далей – Дэпартамент).

У рабоце калегіі Дэпартамента прыняў удзел намеснік Міністра юстыцыі Рэспублікі Беларусь А.М.Кот.

На пасяджэнні калегіі былі разгледжаны наступныя пытанні:

1. Аб ходзе выканання даручэнняў Прэм’ер-міністра Рэспублікі Беларусь, даных па выніках наведвання 5 жніўня 2022 г.установы «Беларускі дзяржаўны архіў кінафотафонадакументаў» і абмеркавання пытанняў развіцця архіўнай сферы (пратакол ад 5 жніўня 2022 г.№05/28пр), і асваенні фінансавых сродкаў дзяржаўнымі архіўнымі ўстановамі ў першым паўгоддзі 2023 года
2. Аб рабоце па выкананні рэспубліканскімі архіўнымі ўстановамі Дырэктывы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 сакавіка 2004 г.№1 «Аб мерах па ўмацаванні грамадскай бяспекі і дысцыпліны».
3. Аб рабоце Дэпартамента па архівах і справаводстве і дзяржаўных архіваў па ажыццяўленні адміністрацыйных працэдур у 2023 годзе.

Па першым пытанні парадку дня з дакладам выступіла першы намеснік дырэктара Дэпартамента А.А.Лядоўская.

У сваім выступленні А.А.Лядоўская адзначыла, што мэтавыя паказчыкі па асноўных напрамках архіўнай дзейнасці выконваюцца ў поўным аб’ёме.

З пачатку года дзяржаўнымі архіўнымі ўстановамі праведзена 354 выставы (147% ад гадавога планавага паказчыка), з якіх у першым паўгоддзі – 220 выставак.

На стэндах і вітрынах арганізавана 240 выставак (144% ад гадавога планавага паказчыка), з якіх у першым паўгоддзі – 158 выставак.

Віртуальных выставак падрыхтавана і размешчана 114 (156% ад гадавога планавага паказчыка), з якіх у першым паўгоддзі – 62.

Сярод рэзанансных выставачных праектаў другога паўгоддзя 2023 г.адзначаюцца выстава «Дом Урада: Гісторыя і сучаснасць», якая з 31 кастрычніка па 3 лістапада 2023 года дэманстравалася ў фае Авальнай залы Палаты Прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу, выстава «Рэспубліка-партызанка», экспаніроўка у рамках урачыстай цырымоніі ўручэння прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За духоўнае адраджэнне»; выстава, прысвечаная 100-годдзю Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь (Палац Рэспублікі); выстаўка «Гісторыя развіцця выбарчай сістэмы ў Рэспубліцы Беларусь» (Дом Урада) і інш.

За справаздачны перыяд выдадзена 11 зборнікаў дакументаў (122 працэнты ад гадавога планавага паказчыка), з якіх 10 зборнікаў дакументаў падрыхтаваны рэспубліканскімі архівамі.

Сумесна з Беларускім тэлеграфным агенцтвам выдадзена тыражом 1500 экзэмпляраў навукова-папулярнае выданне «Архівы. Нічога, акрамя праўды», падрыхтаванае паводле дакументаў Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь. 6 ліпеня 2023 г.адбылася рэспубліканская прэзентацыя выдання з удзелам прадстаўнікоў органаў дзяржаўнага кіравання. Цяпер выданне перададзена ва ўсе органы дзяржаўнага кіравання, мясцовыя органы ўлады, дзяржаўныя архівы для ўручэння на ўрачыстых мерапрыемствах.

10 лістапада 2023 г.адбылася прэзентацыя другога тома зборніка дакументаў «Аднаўленне сельскай гаспадаркі Беларусі: 1946 – 1950».

У рамках акцыі «Архівы – Школе» праведзена 878 мерапрыемстваў.

Увесь комплекс работ па выкананні даручэнняў Прэм’ер-міністра Рэспублікі Беларусь ажыццяўляўся па наступных напрамках:

1. Узмацненне інфармацыйна-асветніцкай дзейнасці дзяржаўных архіўных устаноў.
2. Рэалізацыя праекта па стварэнні летапісу сучаснай беларускай дзяржавы з выкарыстаннем кіна-, фота- і аўдыёматэрыялаў, якія адлюстроўваюць кожны год яго гісторыі, пачынаючы са стварэння БССР.
3. Прадстаўленне ў сетцы Інтэрнэт інфармацыі аб баявых дзеяннях на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны, звестак аб гераічным супраціўленні беларускага народа нямецка-фашысцкім захопнікам.
4. Аблічбоўванне дакументаў дзяржаўнымі архіўнымі ўстановамі з улікам значнасці такіх дакументаў для гісторыі развіцця беларускай дзяржавы і грамадства.
5. Забеспячэнне адкрытага доступу да аблічбаваных дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь.
6. Асваенне фінансавых сродкаў дзяржаўнымі архіўнымі ўстановамі ў рамках умацавання матэрыяльна-тэхнічнай базы:
-6.1. перапрафіляванне будынкаў для 5 дзяржаўных архіваў (Дзяржаўны архіў Віцебскай вобласці, Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласці, Дзяржаўны архіў грамадскіх аб’яднанняў Гродзенскай вобласці, Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці, Дзяржаўны архіў г.Мінска);
– 6.2. мадэрнізацыі і капітальныя рамонты будынкаў дзяржаўных архіўных устаноў;
– 6.3. правядзенне бягучых рамонтаў будынкаў дзяржаўных архіўных устаноў;
– 6.4. набыццё абсталявання для працы з архіўнымі дакументамі.

З судакладамі па ўказаным пытанні выступілі дырэктар Беларускага дзяржаўнага архіва кінафотафонадакументаў А.М.Ганчар, намеснік дырэктара Беларускага навукова-даследчага цэнтра электроннай дакументацыі А.А.Паплёўка, дырэктар Занальнага дзяржаўнага архіва ў г.Бабруйску А.Д.Заяц.

Ацэньваючы працу дзяржаўных архіўных устаноў, дырэктар Дэпартамента А.Л.Воінаў адзначыў, што працэс выканання даручэнняў Прэм’ер-міністра ажыццяўляецца ў рамках двух напрамкаў – інфармацыйна-асветніцкага і фінансавага эканамічнага.

Першы напрамак у цэлым дастаткова паспяхова выконваецца.

У прыватнасці, было адзначана актыўнае выкарыстанне ролікаў сацыяльнай рэкламы, створаных БДАКФФД у Магілёўскай вобласці. Недастаткова гэты працэс ажыццяўляецца ў г.Мінску.

А.Л.Воінавым было даручана створаныя БДАКФФД ролікі праз Дэпартамент даводзіць да абласцей. Структурным падраздзяленням па архівах і справаводству ў абласцях штомесяц праводзіць аналіз і дакладваць аб арганізацыі і правядзенні дэманстрацый у месцах грамадскага знаходжання кінадакументаў у рамках праекта «Адкрыты кінаархіў. Гэты дзень мы набліжалі як маглі». Пры гэтым Дэпартаменту неабходна выбудаваць дзейсную сістэму кантролю за выкананнем гэтага даручэння.

У адносінах да развіцця інтэрнэт-сайта «Дакументальны летапіс Беларусі» кіраўніком архіўнай галіны была пастаўлена задача сфармуляваць прапановы па напаўненні сайта і да 25 снежня 2023 г.распрацаваць графік яго напаўнення. У аснову неабходна пакласці звесткі з календара знамянальных і памятных дат.

Па выніках даклада дырэктара ЗГА ў г.Бабруйску А.Л.Ваіновым была пастаўлена задача падрыхтаваць план устаранення выяўленых у архіве парушэнняў супрацьпажарнага стану, якія былі не ліквідаваны з 2021 г., і пасля яго ўзгаднення ў Дэпартаменце зацвердзіць у Галоўным упраўленні юстыцыі Магілёўскага аблвыканкама.

Намеснікам Міністра юстыцыі А.М.Котам была пастаўлена задача з улікам вопыту і аб’ёмаў фінансавання на наступны год, уводзіць у тых архіўных установах, дзе запланавана правядзенне капітальных рамонтаў і будаўніцтва спецыяльнай пасады, якая забяспечвае кантроль будаўнічых работ.

Па другім пытанні парадку дня з дакладам выступіў начальнік аддзела арганізацыйнай работы, інфармацыі і выкарыстання дакументаў Дэпартамента Г.С.Жалняркевіч.

У сваім выступленні ён адзначыў, што ў бягучым годзе ва ўсіх рэспубліканскіх архіўных установах (далей – РАВ) у выкананне патрабаванняў Плана мерапрыемстваў Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь па рэалізацыі Дырэктывы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 сакавіка 2004 г.№1 «Аб мерах па ўмацаванні грамадскай бяспекі. і дысцыпліны», зацверджанага Міністрам юстыцыі 25 жніўня 2022 г.№59, у цэлым праводзіцца планавая работа па забеспячэнне здаровых і бяспечных умоў працы, пажарнай бяспекі, бяспекі руху і эксплуатацыі транспарту, фарміраванне правапаслухмяных паводзін, здаровага ладу жыцця, навыкаў па забеспячэнні асабістага і маёмаснай бяспекі грамадзян.

У мэтах выканання патрабаванняў па ахове працы ў РАУ праведзены Сусветны дзень аховы працы (28 красавіка 2023 г.пад дэвізам «Бяспечнае і здаровае працоўнае асяроддзе – асноўны прынцып і права ў сферы працы»), Тыдзень нулявога траўматызму (26 – 29 красавіка 2023 г.), а таксама іншыя мерапрыемствы, накіраваныя на ўмацаванне грамадскай бяспекі і дысцыпліны.

У РАВ штогод праводзяцца трэніроўкі па экстранай эвакуацыі работнікаў пры ўзнікненні надзвычайных сітуацый, уключаючы карыстанне сродкамі тушэння, і правядзеннем заняткаў прадстаўнікамі МНС.

У кастрычніку 2023 г.у РАУ у рамках правядзення адзінага дня інфармавання адбыліся сустрэчы работнікаў па пытаннях бяспекі з абазначанымі тэмамі «Канцэпцыя нацыянальнай бяспекі Рэспублікі Беларусь» і «Сацыяльная бяспека: асноўныя прынцыпы і прыярытэты».

Выступаючым было адзначана, што нараўне са зладжанай работай па рэалізацыі палажэнняў Дырэктывы нумар 1 у асобных РАУ маюць месца парушэнні працоўнай дысцыпліны.

Па выніках выступлення дырэктарам Дэпартамента было ўказана на неабходнасць правядзення аналізу работы па выкананні Дырэктывы №1 таксама і сярод рэгіянальных архіваў.

А.Л.Воінавым было адзначана, што аналіз працы архіўных устаноў у святле ўказанняў Дырэктывы №1 павінен грунтавацца на больш канкрэтных прыкладах іх дзейнасці ў гэтым напрамку: стварэнне спецыяльных куткоў аховы працы; ажыццяўленне бягучых рамонтаў, якія канкрэтна ўплываюць на павышэнне ўзроўню бяспекі работнікаў у ходзе выканання імі службовых абавязкаў.

Намеснік Міністра юстыцыі А.Н.Кот звярнуў увагу, што ў ходзе выканання даручэнняў, выкладзеных у Дырэктыве №1 неабходна правядзенне дэталёвага аналізу выканальніцкай дысцыпліны і выканальніцкай практыкі.

Па трэцім пытанні парадку дня з дакладам выступіла начальнік аддзела арганізацыйнай работы, інфармацыі і выкарыстання дакументаў Дэпартамента Г.С.Жалняркевіч.

У сваім дакладзе ён адзначыў, што ў студзені – кастрычніку 2023 г.у параўнанні з аналагічным перыядам 2022 года колькасць разгледжаных у дзяржаўных архівах запытаў сацыяльна-прававога характару павялічылася на 21,4%.

Запыты паступаюць у асноўным ад грамадзян Рэспублікі Беларусь, доля паступаючых запытаў ад замежных грамадзян складае толькі 1,9 працэнта.

Абсалютная большасць запытаў не датычацца архіўных дакументаў, якія змяшчаюць звесткі, якія адносяцца да асабістай таямніцы грамадзян (89,7 працэнта).

У ходзе работы з запытамі сацыяльна-прававога характару дзяржаўнымі архівамі прымаліся ў асноўным адміністрацыйныя рашэнні аб ажыццяўленні адміністрацыйнай працэдуры (97,3 працэнта).

Выступоўцам было адзначана, што Дэпартаментам за названы перыяд часу было прастаўлена 140 апастыляў (у 2022 г.- 106). Адначасова з канца кастрычніка 2023 г.рэзка павялічылася колькасць заяў грамадзян на прастаўленне апастыля на дакументах, якія выходзілі з дзяржаўных архіваў.

Удзельнікі пасяджэння калегі былі праінфармаваны, што Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 4 верасня 2023 г.

№278 «Аб парадку выдачы дакументаў і здзяйснення дзеянняў» (набыў моц 7 верасня 2023 г.) былі ўнесены істотныя змены ў парадак ажыццяўлення адміністрацыйнай працэдуры па прастаўленні апастыля.

У прыватнасці, у мэтах далейшага ўдасканалення парадку ажыццяўлення адміністрацыйных працэдур і аптымізацыі дзейнасці дыпламатычных прадстаўніцтваў і консульскіх устаноў Рэспублікі Беларусь устаноўлена, што заява аб ажыццяўленні адміністрацыйных працэдур падаецца ва ўпаўнаважаны орган зацікаўленай асобай асабіста або праз свайго прадстаўніка на падставе даверанасці, аформленай у Рэспубліцы Беларусь. Пры гэтым для мэт гэтага Указа пад зацікаўленай асобай разумеецца грамадзянін Рэспублікі Беларусь, адносна якога ажыццяўляецца адміністрацыйная працэдура, учыняецца натарыяльнае дзеянне.

Асобна пры ажыццяўленні адміністрацыйнай працэдуры па прастаўленні апастыля інтэнсіўнасць выкарыстання архіўных дакументаў у значнай меры павялічваецца, што павінна адбівацца на падыходах пры вызначэнні стратэгіі па іх аблічбоўванню.

Па выніках выступлення Г.С.Жалняркевіча дырэктар Дэпартамента ў сувязі з істотным павелічэннем колькасці паступаючых заяў на прастаўленне апастыля даручыў распрацаваць графік прыёму названых заяў і выдачы грамадзянам дакументаў.

З судакладам па ўказаным пытанні выступіла дырэктар Дзяржаўнага архіва Мінскай вобласці Ю.С.Рамашка.

Па выніках разгляду ўсіх пытанняў парадку дня пасяджэння калегіі дырэктар Дэпартамента падкрэсліў, што поўнае асваенне фінансавых сродкаў дзяржаўнымі архіўнымі ўстановамі з’яўляецца адным з ключавых пытанняў развіцця архіўнай галіны, а таксама ўказаў на неабходнасць звярнуць асаблівую ўвагу на пытанні стану выканальніцкай дысцыпліны.

Пасля заканчэння работы калегіі намеснік Міністра юстыцыі А.М.Кот за актыўны ўдзел у падрыхтоўцы і правядзенні выстаўкі «Дом Урада: гісторыя і сучаснасць (90годдзю Дома Урада)» уручыў узнагароды аб аб’яўленні падзякі Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь намесніку дырэктара Дэпартамента А.Е.Цвяткову, дырэктару Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь А.К.Дзямянюку і дырэктару Беларускага дзяржаўнага архіва кінафотафонадакументаў А.М.Ганчару.

Дырэктар Дэпартамента А.Л.Воінаў за актыўны ўдзел у падрыхтоўцы і правядзенні прафесійнай сустрэчы кіраўнікоў архіўных службаў Беларусі і Расіі ўручыў узнагароды Дэпартамента дырэктару Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі М.М.Глушакову і дырэктару Беларускага навукова-даследчага інстытута дакументазнаўства і архіўнай справы А.Я.Рыбакову.