80 гадоў Беларускаму дзяржаўнаму музею гісторыі Вялікай Айчыннай вайны

Застаўка – Арх. №1-019200. Погляд на будынак Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны і Палац культуры Беларускай рады прафсаюзаў на Цэнтральнай плошчы (панарама з будынка Цэнтральнага тэлеграфа), /1970-я гг./ Фотатэка БГАНТД, фота Э.М.Арцёмчыка

У 2024 г. адзначае 80-гадовы юбілей Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Гісторыя гэтай установы ўзыходзіць да пастановы ЦК КП(Б)Б ад 30 верасня 1943 г. аб стварэнні музея па гісторыі барацьбы беларускага народа з нямецка-фашысцкімі акупантамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Паколькі тэрыторыя Беларусі на той час знаходзілася пад нямецкай акупацыяй, музей было вырашана размясціць у будынку Дзяржаўнага гістарычнага музея ў Маскве на базе выставы «Беларусь жыве, Беларусь змагаецца, Беларусь была і будзе савецкай».

Пасля вызвалення сталіцы Савецкай Беларусі кіраўніцтва БССР прыняло рашэнне вылучыць для музея адзін з нямногіх уцалелых у цэнтры Мінска будынкаў – Дом прафсаюзаў на плошчы Свабоды.

У нумарах газеты «Звязда» і «Советская Белоруссия» ад 21 і 22 кастрычніка 1944 г. у якасці даты адкрыцця было пазначана – 22 кастрычніка ў 12 гадзін. Першыя дзве выставы, якія адкрыліся для наведвальнікаў – «Узбраенне беларускіх партызан» і «Бальшавіцкі друк Беларусі ў дні Вялікай Айчыннай вайны».

У лютым 1966 г. Музей адкрыў экспазіцыю па новым адрасе – Ленінскі праспект, 25а (цяпер – праспект Незалежнасці). Фасад музея выходзіў на Кастрычніцкую плошчу. Новы будынак музея стаў адным з вядомых сімвалаў беларускай сталіцы.

Напярэдадні святкавання 70-годдзя вызвалення Беларусі, 2 ліпеня 2014 г., быў адкрыты новы будынак музея, пабудаваны ў 2010-2014 гг. па праекце архітэктара В.У.Крамарэнкі.

1. Арх. №0-004254.У адной з залаў Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, май 1951 г. Фотатэка рэдакцыі газеты «Мінская праўда», фота В.Л.Марцыёнка

2. Арх. №0-012558.Артысты мастацкага ансамбля моладзі Кітая ў адной з залаў Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 20 студзеня 1952 г. ЦДАКФД СССР, фота М.Мінкавіча

3. Арх. №0-009309.Двойчы Герой Савецкага Саюза беларус І.І.Якубоўскі ў Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 1953 г. Фотатэка рэдакцыі газеты «Савецкая Беларусь», фота Л.І.Папковіча

4. Арх.№0-015311.У адной з залаў Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, жнівень 1954 г. Фотатэка БелоКС, фота Гесельберга

5. Арх. №0-015309.Школьнікі Крупскай СШ на экскурсіі ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 1954 г. Фотатэка БелоКС, фота Гесельберга

6. Арх. №0-038021.Прыём у піянеры вучняў 3-га класа №12 г.Мінска ў адной з залаў Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 23 мая 1955 г. Фотахроніка БелТА, фота В.М.Лупейка

7. Арх. №0-091102.Будаўніцтва будынка Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 3 кастрычніка 1961 г. Фотатэка Мінскай студыі тэлебачання, фота Альхімовіча

8. Арх. №1-019360.Падчас здымак мастацкага фільма «Маленькія летуценнікі» (навэла «Зорка на спражцы») кінастудыі «Беларусьфільм» (рэжысёры А.Грэчыха, В.Тураў, А.Ястрабаў, аператары Г.Удавенкаў, А.Забалоцкі, Ю.Марухін; на заднім плане справа – будынак Палаца культуры прафсаюзаў; злева – будаўнічая пляцоўка будынка Музея Вялікай Айчыннай вайны, /1960-1962 гг./ Фотатэка Нацыянальнай кінастудыі «Беларусьфільм»

9. Арх. №0-067016.Група актывістаў таварыства «Італія-СССР» у адной з залаў Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 4 лістапада 1965 г. Фотатэка БелОКС, фота В.Казлова

10. Арх. №0-081212.Старшы навуковы супрацоўнік Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны Г.Ф.Рубяжына вядзе экскурсію, 22 лютага 1966 г. Фотахроніка БелТА, фота І.Змітровіча

11. Арх. №1-019454.Фрагмент экспазіцыі Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, /1960-я гг./ Фотатэка калекцыянера М.П.Ананьіна

12. Арх. №0-106805.Фідэль Кастра Рус і першы сакратар ЦК КПБ П.М.Машэраў у адной з залаў Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 1972 г. Фотатэка Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, фота В.Я.Кітаса

Не забудзьцеся ўключыць гук у прайгравальніку!