Дакументальная выстава «Космас-наш!»

12 красавіка 2024 года Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь прэзентаваў новы выставачны праект «Космас – наш!».

З даўніх часоў чалавецтва марыла аб заваяванні космасу і выхаду за межы зямлі. Дадзеная мара споўнілася 12 красавіка 1961 г., калі савецкі касманаўт Юрый Гагарын на караблі «Усход-1» выйшаў на зямную арбіту, правёў у космасе 108 хвілін і ўдала прызямліўся. У выніку Гагарын па сутнасці адкрыў у гісторыі чалавецтва касмічную эру і пакарыў увесь свет сваёй прамяністай усмешкай.

У заваяванні космасу прымалі ўдзел і ўраджэнцы Беларусі.

Беларус Пётр Клімук быў у космасе тройчы. Свой першы палёт у космас ён здзейсніў у снежні 1973 г. у якасці камандзіра карабля «Саюз-13» сумесна з бортінжынерам Валянцінам Лебедзевым. Падчас палёту касманаўтамі праводзіліся спектраграфаванне асобных участкаў зорнага неба і фатаграфаванне асобных участкаў сонца.

У 1977 г. адбыўся першы касмічны палёт Уладзіміра Кавалёнка ў якасці камандзіра карабля «Саюз-25», другі – у 1978 г. і трэці – у 1981 г. У агульнай складанасці ён правёў у космасе 216,38 сутак, у тым ліку дзве гадзіны ў адкрытым космасе.

22 ліпеня 2012 г. з касмадрома «Байканур» быў запушчаны Беларускі касмічны спадарожнік «БелКА», што стала велізарным поспехам айчыннай навукі і прамысловасці. У гэтым жа годзе 23 кастрычніка адбыўся палёт касманаўта Алега Навіцкага, які правёў на борце станцыі больш за 140 сутак, пасля чаго 16 сакавіка 2013 года шчасна вярнуўся на зямлю. Потым быў другі і трэці палёты. У выніку ў космасе прабыў больш за 531 дзень, тры выхады ў адкрыты космас – звыш 22 гадзін.

У 2024 годзе ўпершыню ў гісторыі суверэннай беларускай дзяржавы на арбітальнай станцыі пабываў грамадзянін Рэспублікі Беларусь.

У 2023 годзе ў Цэнтры падрыхтоўкі касманаўта ім. Ю.А.Гагарына з 6 кандыдатаў з Беларусі для палёту былі абраныя 2 чалавекі. У асноўны экіпаж 21-й экспедыцыі наведвання МКС увайшлі расійскі касманаўт Алег Навіцкі, беларуска Марына Васілеўская (бортправаднік-інструктар авіякампаніі» Белавія») і астранаўт NASA Трэйсі Дайсан, якія 23 сакавіка 2024 г. у складзе інтэрнацыянальнага экіпажа карабля» Саюз МС-25 « адправіліся ў касмічны палёт. Дзякуючы гэтаму Беларусь упэўнена замацоўвае за сабой статус сучаснай касмічнай дзяржавы.

На выставе можна ўбачыць: Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 23 чэрвеня 1967 г. аб ратыфікацыі Дагавора аб прынцыпах дзейнасці дзяржаў па даследаванні і выкарыстанні касмічнай прасторы, уключаючы Месяц і іншыя нябесныя целы, Пастанова Савета Міністраў Беларускай ССР ад 23 чэрвеня 1975 г. аб падпісанні Беларускай ССР Канвенцыі аб рэгістрацыі аб’ектаў, якія запускаюцца ў касмічную прастору, а таксама пастанова Калегіі Дзяржтэлерадыё БССР, калегіі Міністэрства асветы БССР, Сакратарыята ЦК ЛКСМБ, праўлення Беларускага таварыства дружбы і культурнай сувязі з замежнымі краінамі аб правядзенні тэлевізійных сустрэч піянераў школ у 1979 годзе, у якіх вучыліся касманаўты, якія прынялі ўдзел у самым працяглым у гісторыі чалавецтва касмічным палёце, перыядычныя выданні з газетнай калекцыі, якія прымеркаваны да датаў палётаў, фатаграфіі дома-музея Ю.Гагарына, сустрэч касманаўтаў з грамадскасцю і інш.

Першымі гасцямі экспазіцыі сталі ўдзельнікі Круглага стала з маладзёжным грамадскімі аб’яднаннямі.

1. Заг.аддзелам выкарыстання дакументаў і інфармацыі М.А.Старасценка знаёміць удзельнікаў Круглага стала з выставай

2. Удзельнікі Круглага стала знаёмяцца з выставай

3. Удзельнікі Круглага стала знаёмяцца з выставай