«Ён стаў збожжам веры праўдзівай» – да 90-годдзя з дня нараджэння Філарэта, дзеяча Беларускай Праваслаўнай Царквы, мітрапаліта, ганаровага Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, Героя Беларусі

21 сакавіка спаўняецца 90 гадоў з дня нараджэння Філарэта, дзеяча Беларускай Праваслаўнай Царквы, мітрапаліта, ганаровага Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, Героя Беларусі.

Будучы мітрапаліт Філарэт (у свеце Кірыл Варфаламеевіч Вахрамееў) нарадзіўся 21 сакавіка 1935 года ў Маскве. Пасля заканчэння сярэдняй школы ў 1953 г., хацеў звязаць сваё жыццё з вывучэннем замежных моў, але не быў нават дапушчаны да прыёмных іспытаў, паколькі не з’яўляўся членам УЛКСМ. У далейшым ён прыняў рашэнне звязаць свой лёс з духоўным жыццём. У 1953 паступіў у Маскоўскую духоўную семінарыю, якую скончыў у 1957 г. У 1957-1961 гг. прайшоў навучанне ў Маскоўскай духоўнай акадэміі. Падчас вучобы ў 1959 г. прыняў манаства пад імем Філарэта. 4 жніўня 1963 г.ва Успенскім саборы Троіца-Сергіевай лаўры быў узведзены ў сан ігумена, а 8 кастрычніка таго ж года – у сан архімандрыта. З 14 мая 1966 г.па 18 красавіка 1973 г.з’яўляўся біскупам Дзмітроўскім, вікарыем Маскоўскай епархіі і рэктарам Маскоўскай духоўнай акадэміі.

З 1978 г. жыццё звязала ўладыку Філарэта з Беларуссю – 10 кастрычніка 1978 г. ён стаў мітрапалітам Мінскім і Беларускім. З 16 кастрычніка 1989 г. у сувязі са стварэннем новых епархій на тэрыторыі БССР і ўтварэннем Беларускага Экзархата Маскоўскага патрыярхата яго тытул стаў гучаць як мітрапаліт Мінскі і Гродзенскі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі. З 18 лютага 1992 г. уладар Філарэт стаў насіць тытул мітрапаліта Мінскага і Слуцкага, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі.

На YouTube-канале БДАКФФД да 90-годдзя з дня нараджэння мітрапаліта Філарэта размешчаны промаролік да выставы «Ён стаў збожжам веры праўдзівай».

Цяпер у фондах Беларускага дзяржаўнага архіва кінафотафонадакументаў захоўваецца больш за 460 адзінак уліку фотадакументаў з 1981 па 2014 гг., звыш 150 адзінак уліку кінадакументаў з 1981 па 2016 гг., звязаных з дзейнасцю ўладыкі Філарэта.

Фота- і кінадакументы (сюжэты кіначасопісаў «Савецкая Беларусь» і «Беларусь», летапісны матэрыял «Рэспубліканская канферэнцыя прыхільнікаў свету», 1981 г., «Святкаванне 1000-годдзя хрышчэння Русі ў г.Мінску», 1988 г., кінафільмаў «Тема для , 1996 г., «Запавет Еўфрасінні», 1997 г., «Мір усім», 2000 г., «Мы будуем храм», 2003 г., сюжэты тэлеперадач богаслужэнняў, асвятлення храмаў, сустрэч са свецкай уладай, удзелу ў навуковых і багаслоўскіх канферэнцыях і шмат чаго іншага.

Пра самога ўладара Філарэта былі знятыя дакументальныя фільмы «Уладыка», 1993 г., а таксама прысвечаны шматлікія перадачы з цыклу «Існасць», «Благавест» і «Камертон».

У фондах архіва захоўваецца фоназапіс 1980-х гадоў «Набажэнства мітрапаліта Мінскага і Беларускага Філарэта ў свята Усіх Беларускіх Святых».

За 35-гадовы перыяд знаходжання мітрапаліта Філарэта на чале Беларускага Экзархата былі адроджаны гістарычныя і заснаваны новыя праваслаўныя епархіі. Было адкрыта 24 жаночыя і 10 мужчынскіх манастыроў. У 2006 г. прысвоена званне – Герой Беларусі. 25 снежня 2013 года Святы сінод, улічваючы стан здароўя мітрапаліта Філарэта, вызваліў яго ад служэння, прызначыўшы яго ганаровым Патрыяршым Экзархам усяе Беларусі. За ўладаром Філарэтам захоўвалася права ўдзелу ў працы Свяшчэннага Сінода і ганаровае пратакольнае месца за набажэнствамі і ў афіцыйных цырымоніях.

Памёр ганаровы Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі 12 студзеня 2021 года.

1. 0-164989. Мітрапаліт Мінскі і Беларускі Філарэт падчас богаслужэння ў адным з храмаў г.Мінска 1984 г., г.Мінск

2. 0-122208. Мітрапаліт Мінскі і Беларускі Філарэт на прыёме ў Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР І.Я.Палякова 1985 г., г.Мінск.

3. 1-017033. Мітрапаліт Мінскі і Гродзенскі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт падчас сустрэчы з дэлегацыяй Таварыства брытана-савецкага сяброўства ў Епархіяльным упраўленні ў г.Мінску 1989 г., г.Мінск

4. 0-165467. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт пасля святочнай літургіі ў гонар 1000-годдзя Полацкай епархіі на ганку Свята-Пакроўскага кафедральнага сабора ў г.Віцебску 24 ліпеня 1992 г., г.Віцебск.

5. 0-141681. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт падчас урачыстай цырымоніі асвячэння памятнага каменя, закладзенага ў гонар 850-годдзя г.Дзяржынска 29 чэрвеня 1996 г., Мінская вобл.

6. E019693. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт падчас літургіі, прысвечанай асвячэнню адноўленага крыжа Еўфрасінні Полацкай, у г.Полацку 1997 г., Віцебская вобл.

7. E018919. Малебен на Успенскай гары падчас знаходжання Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі Аляксія II (справа), у гонар закладкі капсулы з граматай у падмурак і асвячэнні першага каменя аднаўляльнага Свята-Успенскага кафедральнага сабора г.Віцебска; 2-гі злева – Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт 26 верасня 1998 г., г.Віцебск.

8. E019700. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт за асвячэннем званоў першай у Беларусі школы званароў 1999 г., г.Мінск.

9. Е023830. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт падчас святкавання 440-годдзя Віцебскай Праваслаўнай епархіі 8 лістапада 2003 г., г.Віцебск

10. E002568. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт падчас выступлення на адкрыцці міжнароднай выстаўкі «Радасць Вялікадня» ў Беларускім нацыянальным тэхнічным універсітэце красавік 2003 г., г.Мінск.

11. E017849. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт і Прэм’ер-міністр Рэспублікі Беларусь Г.В.Навіцкі падчас падпісання Пагаднення аб супрацоўніцтве паміж Рэспублікай Беларусь і Беларускай Праваслаўнай Царквой 12 чэрвеня 2003 г., г. Менск.

12. E032102. Выступленне Мітрапаліта Мінскага і Слуцкага, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі Філарэта на ўручэнні штогадовай Каляднай прэміі падчас вечарыны, прысвечанай 10-годдзю заснавання факультэта тэалогіі Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта; 2-гі злева – рэктар ЕГУ А.А.Міхайлаў студзень 2004 г., г.Мінск

13. E028905. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт, Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Федэратыўнай Рэспублікі Германіі ў Рэспубліцы Беларусь доктар Хельмут Фрык, біскуп Евангелічнай царквы Берлін-Брандэнбург-Сілезскай Верхняй Лужыцы Клаўс Волленвебер у час беларуска-германскай міжнародным агульнаадукацыйным цэнтры 20 лютага 2004 г., г.Мінск.

14. E002517. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт, які прыбыў на адкрыццё царквы Прападобнага Сергія Ігумена Раданежскага ў г.Ліда, у час сустрэчы са старшынёй Дзяржаўнага камітэта пагранічных войск Рэспублікі Беларусь генерал-лейтэнантам А.А.Паўлоўскім у Лідскім пагранатрадзе4.

15. E048674. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі Філарэт, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі перадае духоўную літаратуру дэкану юрыдычнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (БДУ) прафесару С.А.Балашэнку ў дзень адкрыцця навучальнага корпуса факультэта; на заднім плане: 1-ы злева – Старшыня Вышэйшага Гаспадарчага Суда Рэспублікі Беларусь В.С.Камянкоў, 2-я злева – намеснік Кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь М.В.Пяткевіч 31 жніўня 2005 г., г.Мінск.

16. E048586. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт падчас боскай літургіі ў Свята-Духавым кафедральным саборы ў г.Мінску з нагоды 40-годдзя свайго служэння ў біскупскім сане кастрычнік 2005 г., г.Мінск.

17. E060972. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт з удзельнікамі дабрачыннай акцыі «Калядная ёлка» для дзяцей з пацярпелых у выніку аварыі на Чарнобыльскай АЭС раёнаў Беларусі, школ-інтэрнатаў і сямейных дзіцячых дамоў у Свята-Духавым кафедральным саборы г.08 г.

18. E061687. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт адкрывае выставу «З верай, надзеяй і радасцю» ў музеі-сядзібе Іллі Рэпіна «Здраўнёва» ў в.Здраўнёва Віцебскага раёна 7 красавіка 2006 г., Віцебская вобл.

19. E018941. На пасяджэнні Свяшчэннага Сінода Беларускай Праваслаўнай Царквы ў г.Віцебску; справа – Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт, злева ад яго: 1 – арцыбіскуп Віцебскі і Аршанскі Дзімітрый (у свеце М.Г.Драздоў); 2 – арцыбіскуп Гомельскі і Жлобінскі Арыстарх (у свеце А.Я.Станкевіч); 3 – арцыбіскуп Навагрудскі і Лідскі Гурый (у свеце М.П.Апалька); 4 – біскуп Тураўскі і Мазырскі Стэфан (у свеце А.В.Нешчарэт); 5 – біскуп Брэсцкі і Кобрынскі Іаан (у свеце Л.Д.Хома); 6 – біскуп Бабруйскі і Быхаўскі Серафім (у свеце А.Д.Беланожка) 3 лістапада 2007 г., г.Віцебск.

20. E022595. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт благаслаўляе прыхаджан ля ўвахода ў Свята-Уваскрэсенскую царкву ў г.Клецку 9 красавіка 2010 г., Мінская вобл.

21. E030184. Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт уручае Ганаровую грамату рэдактару раённай газеты г.Смаргонь «Светлы шлях» в.Волкавай сакавік 2011 г., г.Мінск

22. E047416. У час сустрэчы дзяцей, якія пражываюць у пацярпелых пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС раёнах Беларусі і знаходзяцца на аздараўленні ў рэабілітацыйна-аздараўленчых цэнтрах, выхаванцаў сямейных дзіцячых дамоў, школ-інтэрнатаў, нядзельных школ з Мітрапалітам Мінскім і Слуцкім, Патрыяршым Экзархам у Беларусі. а ў рамках Рэспубліканскай дабрачыннай акцыі. «Калядная ёлка – нашы дзеці», арганізаванай грамадскім аб’яднаннем «Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі», Дэпартаментам па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС МНС Рэспублікі Беларусь, Епархіяльным упраўленнем Беларускай праваслаўнай царквы, пры падтрымцы Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. 8 студзеня 2013 г., г.Мінск

23. E047782. Адкрыццё IV Еўрапейскага праваслаўна-каталіцкага форуму ў Белай зале Храма-помніка ў гонар Усіх Святых у г.Мінску; на пярэднім плане 3-і злева – ганаровы Патрыяршы экзарх усяе Беларусі, мітрапаліт Філарэт, на пярэднім плане справа – Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі Павел, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі 2 чэрвеня 2014 г., г.Мінск.