Выстава архiўных дакументаў да 80-годдзя вызвалення Беларусі на сесіі Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі

17 чэрвеня 2024 года ў Авальнай зале Дома ўрада адбылося адкрыццё шэсцьдзесят шостай сесіі Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі. У рамках гэтага мерапрыемства Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь падрыхтаваў выставу архіўных дакументаў, прысвечаную 80-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

Шлях да вызвалення ад гітлераўскіх акупантаў пачаўся восенню 1943 г., калі былі вызваленыя першыя гарады Беларусі. Улетку 1944 г.Чырвоная Армія працягнула вызваленне Рэспублікі ў ходзе Беларускай аперацыі пад кодавай назвай «Баграціён», якая пачалася 23 чэрвеня 1944 г. Яе ажыццяўлялі войскі 1-га, 2-га і 3-га Беларускіх франтоў, 1-га Прыбалтыйскага, Дняпроўская ваенная флатылія, 1-я армія Войска Польскага, партызанскія фарміраваннi. Войскамі камандавалі славутыя савецкія ваеначальнікі – Маршал Савецкага Саюза К.К.Ракасоўскі, генералы арміі I.Х.Баграмян, Г.Ф.Захараў, I.Д.Чарняхоўскі. Дзеянні франтоў каардынавалі прадстаўнікі Стаўкі Вярхоўнага Галоўнакамандавання – Маршалы Савецкага Саюза А.М.Васілеўскі і Г.К.Жукаў.

З магутным ударам Чырвонай Арміі зліліся рашучыя дзеянні беларускіх партызан, якімі ўпершыню за перыяд Вялікай Айчыннай вайны былі наладжаны сувязь і аператыўнае ўзаемадзеянне з войскамі франтоў. Народныя мсціўцы наносілі ўдары па камунікацыях праціўніка, зрывалі падвоз падмацаванняў, ўзбраення і боепрыпасаў да лініі фронту, арганізоўвалі засады.

Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь прадставіў на выставе найбольш цікавыя дакументы з архіўных фондаў – загады Цэнтральнага штаба партызанскага руху (ЦШПР) і Беларускага штаба партызанскага руху (БШПР), унікальныя ваенныя карты, дыяграмы, шыфратэлеграмы, данясення, загады камандавання, у якіх адлюстравана дзейнасць па планаванні і правядзенні аперацыі па вызваленні Беларусі, прыклады масавага гераізму, праяўленыя ў гэтых баях, ўзнагародныя і асабістыя лісты па ўліку партызанскіх кадраў, асабістыя справы Герояў Савецкага Саюза П.Машэрава, C.Ваўпшасава, К.Заслонава, В.Коржа, дакументы прадастаўленыя Цэнтральным архівам Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі па аперацыі «Баграціён». Таксама прадстаўлены матэрыялы аб дзейнасці дэпутатаў Вярхоўнага Савета БССР першага склікання – справаздачы дэпутатаў Вярхоўнага Савета БССР у Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР аб сваёй працы, анкеты дэпутатаў Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, паштовыя карткі і лісты дэпутатаў з фронту ў адрас Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР, паведамленні аб гібелі, лісты родных з просьбай паведаміць аб месцы знаходжання мужа цi сына, які з’яўляецца дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР.

Многiя дакументы НАРБ дэманструе упершыню.

З выставай архіўных дакументаў азнаёміліся Старшыня Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь I.П.Сергяенка, Старшыня Парламенцкага Сходу Саюза Беларусі і Расіі В.В.Валодзін, дэпутаты Федэральнага Сходу Расійскай Федэрацыі. На адкрыцці выставы прысутнічалі дырэктар Дэпартамента па архівах і справаводстве Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь А.Л.Воінаў і дырэктар Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь А.К.Дземянюк.

1. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў Старшыню Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь I.П.Сергяенку і Старшыню Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі В.В.Валодзіна

2. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў Старшыню Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь I.П.Сергяенку і старшыню Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі В.В Валодзіна

3. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка азнаёміла з выставай архіўных дакументаў дэпутатаў Федэральнага Сходу Расійскай Федэрацыі

4. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў

5. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў

6. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў

7. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў

8. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай архіўных дакументаў дэпутата Дзяржаўнай Думы Расійскай Федэрацыі, трохразовага алімпійскага чэмпіёна А.А.Карэліна

9. Загадчык аддзела НАРБ М.А.Старасценка знаёміць з выставай дырэктара Дэпартамента па архівах і справаводстве Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь А.Л.Воінава і дэпутата Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь С.М.Клішэвіча