Выставачны праект «Пад знакам якасці»

Апублікавана: 6 чэрвеня 2024 г.

Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 27 лістапада 2023 г. №375 бягучы 2024 год аб’яўлены Годам якасці.

Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь падрыхтаваў выставачны праект «Пад знакам якасці», прысвечаны гэтай тэме.

У Год якасці Беларусь увайшла з Дзяржаўным знакам якасці, адпаведны ўказ Прэзідэнт падпісаў у студзені 2024 г. Гэтым дакументам зацверджаны малюнак і апісанне знака. Распрацоўшчыкі пайшлі па шляху пераемнасці, захоўваючы добрую савецкую спадчыну. Дзяржаўны знак якасці ў СССР – гэта быў пяцікутнік, які можна было ўбачыць на прадукцыі мірнага прызначэння. Многае з якой выраблялася на беларускай зямлі. Таму можна сказаць, што БССР была асаблівай савецкай рэспублікай – са знакам якасці.

У БССР першым атрымаў знак якасці самазвал «БелАЗ-540а». Ён не толькі быў запатрабаваны па ўсім Савецкім Саюзе, але і пастаўляўся на экспарт. Па тых часах гэты кар’ерны самазвал быў тэхнічна перадавым грузавым аўтамабілем. Гэта быў першы айчынны грузавік з гiдрапневматычнай падвескай, а таксама аб’яднанымі гідрасістэмамі ўзмацняльніка руля і пад’ёмніка кузава. Загружалася ў яго да 15 кубаметраў грузу, які затым выгружаўся за 25 секунд. Машына выпускалася ў г. Жодзіна ажно да 1985 г., пасля чаго была заменена на больш дасканалую 30-тонную мадэль «БелАЗ-7522». Пазней такой узнагароды ўдастоіліся грузавы аўтамабіль «МАЗ-53352» і трактар «МТЗ-50».

У першыя гады пасля ўстановы знак якасці атрымалі таксама плоскашліфавальны станок мадэлі «3711» Аршанскага завода «Чырвоны змагар» і пяць вырабаў Мінскага мясакамбіната.
Да 1 студзеня 1971 г. у БССР дзяржаўную атэстацыю прайшлі ўжо 103 віды прадукцыі, што выпускалася ў рэспубліцы. У 1978 г. знак якасці насілі ўжо звыш 2800 відаў вырабаў, з якіх 1900 – складалі тавары народнага спажывання. Справа была пастаўлена на паток. Пяцівугольнікам знака якасці адзначалі наручны гадзіннік, радыёвымяральныя і аптычныя прыборы, мэблевыя гарнітуры, тканіны, прадукты харчавання.

Сучасны Беларускі дзяржаўны знак якасці ўяўляе сабой пяцікутнік чырвонага колеру, у цэнтры якога размешчана стылізаваная выява перавернутай літары «К» і надпіс «Беларусь». Пяць кутоў знака сімвалізуюць якасць беларускай прадукцыі, дасяганае спалучэннем пяці паказчыкаў вытворчасці: бяспекі, экалагічнасці, тэхналагічнасці і эстэтычнасці.

Каб атрымаць дзяржаўны знак якасці, прадпрыемствы павінны не проста выпускаць якасную, адпаведную лепшым айчынным і сусветным аналагам прадукцыю, але і валодаць бяспечным, экалагічным, інавацыйным, тэхналагічным і эстэтычным вытворчасцю. Прэтэндэнты на атрыманне знака будуць праходзіць пільны адбор. Але асаблівых абмежаванняў для жадаючых прыняць удзел у спаборніцтве на якасць быць не павінна. Гэта могуць быць як буйныя прадпрыемствы з багатай гісторыяй, так і маладыя, невялікія, з прынцыпова новай прадукцыяй. Важна, што знак будзе прысуджацца не прадпрыемству ў цэлым і нават не групе тавараў, а канкрэтнаму вырабу канкрэтнага вытворцы – аўтамабілю, тканіны і гэтак далей.

На выставе «Пад знакам якасці» экспануюцца арыгіналы і копіі дакументаў з архіўных фондаў «Міністэрства лёгкай прамысловасці БССР», «Міністэрства мясной і малочнай прамысловасці БССР», «Беларускае рэспубліканскае ўпраўленне Дзяржстандарту СССР», «ЦК Камуністычнай партыі Беларусі». У прыватнасці, прадстаўлены дакументы аб прысваенні Дзяржаўнага знака якасці выпускаемай прадукцыі (рашэнні дзяржаўнай атэстацыйнай камісіі, заданні і даведкі па атэстацыі тавараў народнага спажывання на Дзяржаўны знак якасці, загады аб правядзенні падрыхтоўчых работ на прадстаўленні прадукцыі на Знак якасці, заключэння і тэхнічная дакументацыя на прадукцыю і інш.); планы па паляпшэнню якасці і пашырэнню асартыменту выпускаемай прадукцыі; дакументы аб правядзенні аглядаў – конкурсаў на лепшае прадпрыемства па якасці прадукцыі, і іншыя дакументы.

Унікальнасць гэтага выставачнага праекта заключаецца ў тым, што, акрамя дакументаў, на выставе прадстаўлены шматлікія вырабы беларускіх прадпрыемстваў, удастоеныя Знака якасці: гадзіннікі, секундамеры, мікракалькулятары, посуд, радыёпрыёмнікі і многае іншае, што беражліва захоўвалася на працягу многіх гадоў у сем’ях работнікаў архіва. Вось што значыць савецкая якасць!