8 сакавіка: з гісторыі свята (па дакументах установы «Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці»)
8 сакавіка ў Рэспубліцы Беларусь святкуецца як Дзень жанчын (Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26.03.1998 № 157).
У БССР і СССР, як і ва ўсім астатнім свеце, даволі доўга гэты дзень быў будным, хоць і вельмі памятным для ўсіх працоўных. Гісторыя свята ўзыходзіць да руху За правы жанчын. 8 сакавіка 1857 года ў Нью-Ёрку тысячы жанчын выйшлі на так званы марш пустых рондаляў. Большая частка ўдзельніц былі працаўніцамі тэкстыльнай прамысловасці і пратэставалі супраць цяжкіх умоў працы і нізкіх заробкаў. А ў 1910 годзе камуністка Клара Цэткін на міжнароднай канферэнцыі жанчын-сацыялістак у Капенгагене прапанавала зрабіць жаночы дзень міжнародным, і з тых часоў свята распаўсюдзілася ў многіх краінах свету і кожны год суправаджалася забастоўкамі і акцыямі ў падтрымку правоў жанчын.
У адпаведнасці з Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР з 1966 года 8 сакавіка стала дзяржаўным святам і выхадным днём. Такім чынам, Савецкі Саюз стаў першай еўрапейскай краінай, дзе свята адзначалася на дзяржаўным узроўні, і гэты дзень абвясцілі выхадным.
Ва ўстанове «Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці» ў архіўным фондзе Мсціслаўскага раённага камітэта сялянскіх таварыстваў узаемадапамогі маецца рэдкі дакумент — інструкцыя Цэнтральнага Камітэта сялянскіх таварыстваў узаемадапамогі «Аб удзелу помнікаў гісторыі і культуры Беларусі» за 1932 год.
Аляксандр Васільевіч Петухоў,
архівіст i кваліфікацыйны катэгорыі
аддзела навуковага выкарыстання дакументаў і інфармацыі,
магістр гістарычных навук
Спіс выкарыстаных крыніц:
Установа» дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці « (ГАМог), Фонд 94, ап. 1, Д. 1, Л. 20-21.
На здымку: Клара Цэткін і Роза Люксембург, 1910 г.
