«Ёсць такая прафесія – Радзіму абараняць» – да Дня абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь

Беларускі дзяржаўны архіў кінафотафонадакументаў прадстаўляе віртуальную фотавыставу «Ёсць такая прафесія – Радзіму абараняць» – да Дня абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь, заснаваную на фотадакументах з фондаў БДАКФФД.

28 студзеня 1918 года Савет народных камісараў Савецкай Расіі выдаў Дэкрэт аб стварэнні Рабоча-сялянскай Чырвонай Арміі. На фронце пачаўся запіс у новае войска салдат-добраахвотнікаў, з якіх фармавалі чырвонаармейскія роты, паступова зводзіліся ў палкі.

23 лютага 1918 г. пад Псковам 2-гі чырвонаармейскі полк разам з атрадам пскоўскіх чырвонагвардзейцаў пад камандаваннем былога штабс-капітана царскай арміі А.І.Чарапанава ў р. Шмат уступіў у бой з нямецкім корпусам і прымусіў ворагаў адступіць. З 1922 г. у СССР гэтая дата штогод традыцыйна адзначалася як «Дзень Чырвонай арміі», з 1946 г.– «Дзень Савецкай арміі», з 1949 па 1992 гг. – «Дзень Савецкай арміі і Ваенна-марскога флоту». Пасля распаду СССР у Рэспубліцы Беларусь гэтая святочная дата захавалася, а свята стала называцца – Дзень абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь.

На YouTube-канале БДАКФФД да Дня абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь размешчаны промаролік да выставы «Ёсць такая прафесія – Радзіму абараняць».

Ў дадзены момант у фондах Беларускага дзяржаўнага архіва кінафотафонадакументаў захоўваецца больш за 5 тыс. адзінак уліку фотадакументаў з 1918 па 2022 гг., больш за 100 адзінак уліку кінадакументаў з 1934 па 2019 гг., каля 30 адзінак уліку фонадакументаў з 1941 па 2001 гг., звязаных з гісторыяй Рабоча-сялянскай Чырвонай арміі і сучаснымі Узброенымі Сіламі Рэспублікі Беларусь.

Фотадакументы захавалі салдат адной з першых часцей Чырвонай арміі, ваенныя манеўры РСЧА ў 1936 г., баявыя дзеянні Чырвонай арміі ў 1941-1945 гг. У фотатэцы таксама прадстаўлены шматлікія пасляваенныя здымкі і фота нашага часу, якія адлюстравалі тактычныя заняткі, ваенныя вучэнні, ваенныя парады і многае іншае.

Кінатэка архіва прадстаўлена сюжэтамі кіначасопісаў ваенных і пасляваенных гадоў, прысвечаныя Чырвонай арміі ў далейшым Савецкай арміі, а таксама сюжэтамі тэлеперадач «Контуры», «Неделя» аб сучасных Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь. Акрамя таго, у кінатэцы захоўваюцца дакументальныя фільмы, звязаныя з гісторыяй і развіццём Узброеных сіл. Сярод іх, «Ударом на удар» (1936 г.), «Освобождение Советской Белоруссии» (1944 г.), «На страже Родины» (1948 г.), «Солдатские будни» (1965 г.), «Ради жизни на земле» (1968 г.), «Обратный отсчет» (1970 г.), «Белорусский Краснознаменный» (1978 г.), «Призвать в мае» (1982 г». і іншыя.

Фанатэка прадстаўлена зводкамі Сафінфармбюро ў гады Вялікай Айчыннай вайны, а таксама ўспамінамі ветэранаў, удзельнікаў баявых дзеянняў, а таксама радыёперадачамі, прысвечанымі героям грамадзянскай вайны.

Ва ўсе часы ў гэтае свята ўносіліся розныя карэктывы, але самае галоўнае засталося: гэта яго дух. Як бы ён ні называўся, менавіта ў гэты дзень у бок мужчын гучаць самыя цёплыя пажаданні і дорацца падарункі, якія сімвалізуюць сілу, мужнасць, адвагу.

1. Арх. №0-097266 Адна з першых часцей Чырвонай Арміі адпраўляецца на Заходні фронт супраць нямецкіх акупантаў, сакавік 1918 г.

2. Арх. №1-000613 Выпускнік Магілёўскіх Савецкіх пяхотных курсаў Зубаў уручае сцяг ад імя чырвоных афіцэраў, першых выпускнікоў курсаў старшыні Усерасійскага Цэнтральнага выканаўчага камітэта М.І.Калініну, 14 чэрвеня 1919 г., г.Магілёў

3. Арх. №0-018568 У час манеўраў войскаў Беларускай ваеннай акругі, 1936 г.

4. Арх. №0-132423 У штабе Брэсцкага гарнізона падчас вучэнняў, 1940 г., г.Брэст

5. Арх. №0-135275 Мінамётны разлік яфрэйтара В.Г. Макарава 355-га стралковага палка 100-й стралковай дывізіі Заходняга фронту перад боем у раёне Лагойскай шашы пад г.Мінскам, чэрвень 1941 г., Мінская вобл.

6. Арх. №0-073178 Група чырвонаармейцаў, якія першымі ўступілі ў г.Бабруйск, чэрвень1944 г., Магілёўская вобл.

7. Арх. №0-018366 Сустрэча воінаў Чырвонай Арміі з насельніцтвам г.Полацка, вызваленага ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, ліпень 1944 г., Віцебская вобл.

8. Арх. №0-019557 У час вучэнняў пяхоты ва ўзаемадзеянні з танкамі ў Н-скім падраздзяленні Беларускай ваеннай акругі , 17 лютага 1958 г., БССР

9. Арх. №0-041952 Старшы лейтэнант Н-скага падраздзялення БВА У.І.Перамыкін праводзіць гутарку з салдатамі, 21 студзеня 1959 г., БССР.

10. Арх. №0-054658 Радавы Н-скага падраздзяленні БВА А.Вадапалас падчас тактычных заняткаў, 13 лютага 1964 г.

11. Арх. №0-072284 Праходжанне воінаў Беларускай ваеннай акругі па Партызанскім пр. г.Мінска пасля вяртання з вучэнняў «Дняпро», 1967 г., г.Мінск

12. Арх. №0-086014 Момант выхаду тактычнага ракетнага комплексу 2К6 «Месяц» на стартавую пазіцыю падчас вучэнняў «Днепр-67», верасень 1967 г., БССР

13. Арх. №0-086042 Танкісты адной з часцей Чырванасцяжнай Беларускай ваеннай акругі на маршы падчас вучэнняў «Дзвіна» , сакавік 1970 г.

14. Арх. №0-087208 Былы камісар партызанскага атрада ім. А.Неўскага М.С.Марціновіч падчас размовы з салдатамі – удзельнікамі вучэнняў «Дзвіна» 9 сакавіка 1970 г., БССР

15. Арх. №0-134622 У час летніх вучэнняў танкавага палка Чырванасцяжнай Беларускай ваеннай акругі, жнівень 1985 г., БССР

16. Арх. №P004863 Радавы батальёна сувязі пятай асобнай брыгады спецыяльнага прызначэння Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь А.Гаранавіч прыносіць воінскую прысягу, студзень 1997 г., Мінская вобл.

17. Арх. №0-156041 Зенітная ўстаноўка на ваенных вучэннях мабільных сіл 38-й Гвардзейскай асобнай мабільнай брыгады на Абуз-Лясноўскім палігоне каля г.Баранавічы, май 1997 г., Брэсцкая вобл.

18. Арх. №0-142159 Начальнік 248-й Цэнтральнай лабараторыі кантролю Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь падпалкоўнік І. Бірук падчас заняткаў з курсантамі-стажорамі ў пас. Гатава Мінскага раёна, 27 снежня 1996 г., Мінская вобл.

19. Арх. №E002181 Ваеннаслужачыя ў час комплексных аператыўных вучэнняў «Чыстае неба-2003», кастрычнік 2003 г., Беларусь

20. Арх. №E003527 У час навучальных заняткаў воінаў 320-й школы падрыхтоўкі спецыялістаў падраздзяленняў інжынерных войскаў у 72-м гвардзейскім Аб’яднаным навучальным цэнтры, май 2005 г., Мінская вобл.

21. Арх. №E006727 Падчас заняткаў па паветрана-дэсантнай падрыхтоўцы вайскоўцаў 120-й гвардзейскай асобнай мабільнай брыгады, якая дыслакуецца ў мікрараёне Уручча г.Мінска, сакавік 2006 г., Мінская вобл.

22. Арх. №E027062 Старэйшы прапаршчык 336-й рэактыўнай артылерыйскай брыгады А. Ліпскі, яго намеснік У. Шаўчэнка, старшы механік-кіроўца радавы д.Лявончыкаў падчас вучэнняў на Асіповіцкім палігоне, 12 лістапада 2010 г., Магілёўская вобл.

23. Арх. №E065647 Парад, прысвечаны святкаванню Дня Перамогі ў г.Віцебску, 9 мая 2016 г., г.Віцебск

24. Арх. №E057633 Танкі Т-72-Б у механізаванай калоне ваеннай тэхнікі падчас святкавання Дня Незалежнасці Рэспублікі Беларусь у г.Мінску, 3 ліпеня 2017 г., г.Мінск

25. Арх. №E093241 У час першага этапа сумеснага стратэгічнага вучэння Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі «Захад-2021», які прайшоў на агульнавайсковым палігоне «Абуз-Лясноўскі» пад Баранавічамі, 12 верасня 2021г., Брэсцкая вобл.