Дакументальная выстава « Усё на суботнік!»

Апублікавана: 20 красавіка 2023 г.

20 красавіка 2023 года ў Міністэрстве юстыцыі Рэспублікі Беларусь адкрылася фотадакументальная выстава, падрыхтаваная Нацыянальным архівам Рэспублікі Беларусь і прымеркаваная да рэспубліканскага суботніка. Першы суботнік адбыўся 12 красавіка 1919 года.

У свой выхадны вырашылі добраахвотна папрацаваць 15 рабочых дэпо Масква-сартавальная Маскоўска-Казанскай чыгункі. Яны адрамантавалі тры паравозы. Да папулярызацыі суботнікаў прыклаў руку Уладзімір Ільіч Ленін. Добраахвотная праца чыгуначнікаў правадыр сусветнага пралетарыяту назваў вялікім пачынам.

У Мінску першыя суботнікі сталі арганізоўваць з лета 1920 года. Першапачаткова для працоўных подзвігаў не ўсталёўвалі канкрэтных дат – усё адбывалася хаатычна, па рашэнні працоўных калектываў. Пасля смерці Леніна Усесаюзны суботнік, які праходзіў ва ўсіх рэспубліках СССР, прымеркавалі да 22 красавіка — дня нараджэння правадыра. Росквіт руху прыйшоўся на 1930-я. Акрамя традыцыйных красавіцкіх суботнікаў пасля Вялікай Айчыннай вайны жыхары вызваленай сталіцы добраахвотна ўдзельнічалі ў аднаўленні горада, які ляжаў у руінах. Першы адбыўся 9 ліпеня 1944 года. На расчыстку завалаў выйшлі каля 25 тыс.чалавек.

Загадзя вызначалі месца правядзення, фронт работ, падрыхтоўвалі інвентар. Выніковасць арганізаваных суботнікаў апынулася значна вышэй. Яшчэ некалькі гадоў менчукі добраахвотна разграбалі завалы, засыпалі ямы, збіралі ацалелыя цэглу.

22 красавіка 2023 года ў Беларусі пройдзе рэспубліканскі суботнік. Даўно папоўніўшы скарбніцу традыцый сучаснай Беларусі, ён прадоўжыць сабой слаўны гістарычны летапіс стварэння, які сыходзіць каранямі ў далёкае мінулае і прадвызначыў шмат у чым сённяшняе мірнае і камфортнае наша жыццё.

У выставачным праекце, прымеркаваным да рэспубліканскага суботніка, прадстаўлены дакументы з архіўнага фонду «Цэнтральны камітэт Камуністычнай партыі Беларусі». Гэта інфармацыя заг. аддзелам арганізацыйна-партыйнай работы ЦК КПБ і. Якушава сакратару ЦК КПБ П.М.Машэраву аб удзеле працоўных Беларусі ў камуністычным суботніку ад 21 красавіка 1973 г., Пастанова № 95 ЦК КПБ і Савета Міністраў Беларускай ССР аб выкарыстанні вырабленай прадукцыі і заробленых грашовых сродкаў у дзень суботніка, прысвечанага 120 – й гадавіне з дня нараджэння У. I. Леніна, для ліквідацыі наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС ад 18 красавіка 1990 г. Вялікую цікавасць ва ўсіх наведвальнікаў выставы выклікала захаванае Палажэнне аб суботніках. Бюро суботнікаў пры Барысаўскім камітэце КПБ ад 10 студзеня 1921 г., пратакол № 2 пасяджэння Бюро суботнікаў ад 27 снежня 1920 г.

На выставе ўпершыню прадстаўлены выданні газетнай калекцыі Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь: «Звязда» ад 22 красавіка 1974 г., «Савецкая Беларусь» ад 22 красавіка 1977 г.

Загадчык аддзела Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь М.А. Старасценка пазнаёміла з выставай супрацоўнікаў Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь і Дэпартамента па архівах і справаводстве Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь.