Фонд НИАБ 2

Inwentarz Metryki Koronnej Księgi wpisów i dekretów polskiej kancelarii królewskiej z lat 1447 — 1795 Opracowały Irena Sułkowska-Kurasiowa i Maria Woźniakowa 1973

Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Warszawa

Machine-readable finding aid derived from MS Word. Date of source: 2004 Opis w językupolskim
Inwentarz Metryki Koronnej. Księgi wpisów i dekretów polskiej kancelarii królewskiej z lat 1447 — 1795 Zespół Nr: PL 1 4 Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie Warszawa Irena Sułkowska-Kurasiowa i Maria Woźniakowa 1973 HWs

2004 AGAD. All rights reserved.

Streszczenie Metryka Koronna 1414 — 1820 Zespół nr 4 Kancelaria Koronna 53 mb (790 tomów) Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie,
PL 00-263 WARSZAWA ul. Długa 7
Nazwą Metryki Koronnej (Metrica Regni ) określano już w w. XVI całośc ksiąg powstałych w wyniku dzaiałalnoci kancelarii królewskiej. Księgi te przechowywane w Archiwum Głownym Akt Dawnych w Warszawie, rozpoczynają się obecnie wraz z poczatkiem panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447 r.), a kończą wraz z upadkiem Rzeczypospolitej po trzecim rozbiorze (1795 r.).
Dzieje Metryki

Księgi wpisów oraz księgi dekretów prowadzone przez kancelarię królewską, począwszy od połowy XV w. Z biegiem lat wyodrębniły się osobne serie ksiąg: Księgi Poselstw (przełom XV i XV w.), Księgi Pieczętne (połowa XVII w.), Księgi Kanclerskie (połowa XVIII w.). Po 1526 r. do Metryki Koronnej zostały wcielone księgi wpisów prowadzone w kancelarii książąt mazowieckich (Metryka Mazowiecka), po inkorporacji w 1569 r. Wołynia, Kijowszczyzny i Bracławszczyzny do Korony dla tych obszarów zaczęto prowadzić w kancelarii koronnej nową serię ksiąg (Metryka Ruska lub Wołyńska), kontynuowaną do 1673 r. W kancelarii koronnej, począwszy od roku 1564 składano jeden egzemplarz lustracji dóbr królewskich.

Zawartość

Księgi Metryki Koronnej podzielona na dwa zasadnicze typy: księgi wpisów (1.) oraz księgi dekretów (2.):

1.1. Księgi Wpisów (Libri Inscriptionum) Metryki Koronnej, 1447-1794

1.2. Księgi Poselstw (Libri Legationum) Metryki Koronnej, [1354] 1501-1761

1.3. Księgi Pieczętne (Sigillata) Metryki Koronnej, 1658-1794

1.4. Księgi Spraw Publicznych (Kanclerskie) Metryki Koronnej, 1735 — 1794

1.5. Księgi spraw ruskich (wołyńskich) Metryki Koronnej (Metryka Ruska lub Wołyńska), 1569 — 1673

1.6. Księgi wpisów kancelarii mazowieckiej (Metryka Mazowiecka), 1414-1526

2.1. Księgi Sądów: Asesorskiego, Relacyjnego i Sejmowego [1521] 1591 — 1744 [1795]

2.2. Księgi Sądu Referendarskiego, 1582, 1591 — 1794.

Księgi Wpisów (Libri Inscriptionum) zawierające wpisy pełnych tekstów dokumentów wystawianych przez kancelarię koronną i wpisy zeznań dokonywanych przez osoby prywatne przed aktami Metryki. Księgi Poselstw (Libri Legationum) zawierające wpisy dokumentów dotyczących stosunków dyplomatycznych Rzeczypospolitej z innymi państwami. Księgi Pieczętne (Sigillata) zawierające krótkie regesty dokumentów wystawionych w kancelarii koronnej. Księgi Kanclerskie (Spraw Publicznych) zawierające dokumenty i korespondencję dotyczącą polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa. Księgi Sądów Asesorskiego, Relacyjnego i Sejmowego zawierające krótkie streszczenia (tzw. memoranda) spraw toczących się przed tymi sądami. Księgi Sądu Referendarskiego zawierające sprawy rozpatrywane przez ten sąd. Lustracje i rewizje dóbr królewskich (dz. XVIII) zawierają egzemplarze przeznaczone dla kancelarii koronnej.

Indeksy Rzeczowe Kancelaria Koronna Metryka Koronna Księgi Wpisów (Libri Inscriptionum) Księgi Poselstw (Libri Legationum) Księgi Pieczętne (Sigillata) Księgi Spraw Publicznych (Kanclerskie) Księgi spraw ruskich (wołyńskich) (Metryka Ruska lub Wołyńska) Księgi wpisów kancelarii mazowieckiej (Metryka Mazowiecka) Księgi Sądów: Asesorskiego, Relacyjnego i Sejmowego Księgi Sądu Referendarskiego Metrica Regni Informacje dla Użytkownika Udostępnianie — Ograniczenia

Zespół jest udostępniony w całości na mikrofilmach.

Reprodukowanie

Prawa własności należą do Skarbu Państwa. Reprodukowanie jest możliwe po uzyskaniu zgody Archiwum Głównego Akt Dawnych. W tych sprawach należy kontaktować się z Kierownikiem oddziału informacji i udostępniania AGAD.

Jak cytować?

AGAD, MK

Opracowanie

Opracowały Irena Sułkowska-Kurasiowa i Maria Woźniakowa

Zawartość Serii Księgi Wpisów (Libri Inscriptionum) Metryki Koronnej 4.1. 1447-1794 24 mb (361 ksiąg) Zawartość

Najwcześniejsza, podstawowa, a przez kilkadziesiąt lat jedyna seria ksiąg kancelarii królewskiej, stąd przyjęło się na jej określenie używać tytułu całego zespołu — Metryka Koronna.

Do ksiąg tej serii wpisywano treść wystawianych przez kancelarię królewską dokumentów w całości, pomijając jedynie lub skracając części protokołu (intytulację i publikację) i eschatokołu (korroboracja, datacjęi ewentualnie formułę światków oraz inne formuły końcowe typu datum per manus i relację), w nielicznych przypadkach wpisywano do ksiąg tylko regest wystawionego dokumentu, miało to miejsce przy wnoszeniu do ksiąg kilku naraz dokumentów o zbliżonej treści i identycznym formularzu.

W swym założeniu Księgi Wpisów były przeznaczone do pozostawiania wystawionych przez kancelarię królewską dokumentów. Badania przeprowadzone dla XV w. wykazały, że około połowy dokumentów królewskich opuszczało kancelarię bez pozostawienia śladu w Księgach Wpisu. Nie przeprowadzono szczegółowych badań w tym zakresie dla czasów późniejszych, lecz istnieją podstawy, by sądzić, że również w latach następnych nie wszystkie dokumenty wpisywano do ksiąg, choć prawdopodobnie liczba pominiętych dokumentów zmalała.

Listy królewskie nie były zasadniczo do ksiąg wpisów wnoszone.

Zawartość treściowa ksiąg wpisów pokrywa się z zakresem kompetencji kancelarii królewskiej. Są to wpisy nadań królewskich wszelkiego rodzaju lub ich potwierdzeń, nominacji na urzędy, potwierdzeń transakcji dokonanych pomiędzy szlachtą (sprzedaż i zamiana dóbr, zabezpieczenie posagu, zobowiązania dłużne). Mniej liczne z natury rzeczy są wpisy o charakterze ogólnopaństwowym (zwołania sejmów i sejmików, uchwały sejmowe, ogłoszenia wici). Od końca w. XVI liczba transakcji szlachty zeznanych przed aktami Metryki wzrasta. Występuje od tego czasu rozróżnienie terminologiczne: wpisy nadań królewskich i ich potwierdzeń określa się jako «regestrum privlegiorum», natomiast wpisy zeznań i zapisów osób prywatnych — jako «regestrum inscriptionum et recognitionum».

W XVII i XVIII w . te właśnie zapisy i zeznania prywatne stanowią przeważną zawartość treściową tej serii, są one zwłaszcza liczne w księgach prowadzonych przez podkanclerzego.

Zasadniczy podział Ksiąg Wpisów, występujący przez cały okres ich istnienia polega na wyodrębnieniu wpisów dokumentów wystawionych z relacją kanclerza — od tych, które noszą relację podkanclerzego. Pierwsze z nich tworzą księgi kanclerskie (kancelarii większej), drugie — księgi podkanclerskie (kancelarii mniejszej). Jest to podział czysto formalny, nie pociągający rozdziału kompetencji. Ten sam zakres spraw załatwiały obie kancelarie królewskie, ten sam więc rodzaj wpisów zawierają tak księgi kanclerskie, jak i podkanclerskie. Mimo tego podziału na dwie kancelarie, w niektórych okresach czasu (XV w. oraz druga poł. XVII — pierwsza poł. XVIII w.) część ksiąg buła prowadzona wspólnie przez obu szefów kancelarii królewskiej.

W drugiej poł. XV w. i w pierwszej poł. XVI w. występują sporadycznie księgi lub składki w księgach prowadzone przez wielkiego sekretarza. Zdarzało się to w czasie, gdy zastępował on szefów kancelarii.

Posiadamy obecnie 72 księgi kanclerskie z lat 1447-1688, 102 księgi podkanclerskie z lat 1449-1681 oraz 7 ksiąg całkowicie lub częściowo prowadzonych przez wielkiego sekretarza z lat 1479, 1483, 1502-1503, 1533-1536, 1562, ponadto 21 ksiąg wspólnych kanclerza i podkanclerzego z lat 1471-1492, 1683-1774.

Wszystkie wymienione wyżej księgi są czystopisami. Obok ksiąg czystopisowych zachowały się również protokoły Ksiąg Wpisów z lat 1592-1794 w liczbie 137 ksiąg. Pokrywają się one w znacznej mierze z księgami czystopisowymi. Podobnie jak i w księgach czystopisowych również i w protokołach występują księgi kanclerskie, podkanclerskie oraz łączne kanclerza i podkanclerzego.

W Księgach Wpisów usiłowano przeprowadzić podziały rzeczowe wyodrębniając tematycznie księgi lub ich części. Wyodrębniono więc w niektórych księgach wpisy dokumentów o charakterze wieczystym lub doczesnym, usiłowano również oddzielić wpisy nadań królewskich od wpisów o charakterze prywatnych zeznań przed aktami Metryki. Przy końcu w. XVIII w księgach protokołów wyodrębniono zobowiązania pieniężne oraz zeznania przed aktami Metryki przyjmowane od osób obłożnie chorych.

Opis zewnętrzny:

Tak czystopisy jak i protokoły Ksiąg Wpisów stanowią księgi złożone z papierowych składek. Księgi czystopisowe są znacznych rozmiarów i w zasadzie posiadają współczesną im oprawę skórzaną. W XVI w. oprawę stanowią najczęściej deski obciągnięte skórą, na której znajduje się wytłoczony tytuł księgi lub herb relatora. Księgi protokołów są z reguły dużo cieńsze, oprawne w półskórek. Na końcu ksiąg czystopisowych w XVI w. umieszczano klauzulę uwierzytelniającą, pisaną przez osobę odpowiedzialną za prawidłowe ich sporządzenie. W księgach protokołów pod wpisami zeznań o prywatnych transakcjach kontrahenci kładli własnoręczne podpisy. Zasadniczo językiem wpisów jest łacina. W księgach XV- wiecznych zdarzają się sporadyczne wpisy niemieckie i czeskie. W XVI w. zjawiają się również wpisy w języku polskim, ich liczba w XVII w. znacznie wzrasta, by w XVIII w. zrównać się liczebnie z wpisami łacińskimi.

Stan zachowania ksiąg wpisów:

Jest dość dobry, pojedyncze woluminy zniszczone posiadają kopie sporządzone w XVIII w.

Wtręty i materiały nietypowe:

W ciąg sygnatur Ksiąg Wpisów włączono na przełomie XVIII/XIX w. Metrykę Mazowiecką i tzw. Metrykę Wołyńską. Omówienie tych dwóch serii ksiąg znajduje się w inwentarzu osobno (zob. s. 241 i s.229). Zapewne omyłkowo znalazły się wśród ksiąg wpisów pojedyncze składki należące do ksiąg poselstw. Ponadto w serii tej znajduje się 18 ksiąg o charakterze odmiennym niż całość tej serii, są to:

2 księgi z wpisami dotyczącymi królowej Bony (MK 72 i 94);

1 księga dekretów sądu królewskiego (MK 81);

4 księgi wpisów związanych z egzekucją dóbr królewskich (MK 98,106,116, część księgi 128);

3 księgi dotyczące spraw Prus Królewskich (MK 102-104);

1 księga różnych chronologicznie wpisów koronnych i litewskich (MK 130);

rewizja Skarbu Koronnego (MK 208);

7 ksiąg pomocy archiwalnych (MK 410-416).

Dzieje przechowywania

Księgi Wpisów przechowywano w kancelarii królewskiej w Krakowie, a po przeniesieniu stolicy — w Warszawie. W czasie najazdu szwedzkiego w połowie XVII w. wywieziono je do Szwecji. Po powrocie do kraju Księgi Wpisów zostały spisane przez Stefana Kazimierza Hankiewicza. Jest to najdawniejszy wykaz ksiąg tej serii. W XVIII w. przepisano w kancelarii królewskiej najbardziej zniszczone księgi w liczbie dziesięciu lub jedenastu. W r. 1795 wywieziono całość Metryki Koronnej, a więc i Księgi Wpisów, do Petersburga i umieszczono przy Rządzącym Senacie. W tym czasie Księgi Wpływów zostały przesygnowane, zastąpiono dotychczasowe sygnatury literowo-liczbowe nową sygnaturą liczbową, która stanowi i dziś aktualną sygnaturę tych ksiąg. Sygnatury te utrwaliły przemieszanie ksiąg w obrębie serii i włączenie do niej ksiąg obcych (np. ksiąg Metryki Mazowieckiej) oraz błędne umieszczenie Ksiąg Wpisów w innej serii Metryki Koronnej (np. kilka Ksiąg Wpisów trafiło do serii ksiąg sądu asesorskiego). W r. 1798 spisano w porządku nowych sygnatur serię Ksiąg Wpisów.

W następnym roku (1799) przekazano je Prusom. Przed wydaniem ksiąg wycięto a nich część wpisów, a z innych zrobiono kopie. Materiał ten dotyczący terenów zaboru rosyjskiego oprawiono w dwie księgi, które po pokoju ryskim zostały rewindykowane i znajdują się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w tzw. Metryce Litewskiej. Księgi Wpisów przekazane rządowi pruskiemu umieszczono prawdopodobnie od razu w Warszawie (mniej wiarygodna informacja podaje, że księgi wpisów przechowywano do 1807/1808 r. w Archiwum Tajnym w Berlinie). Po utworzeniu w r. 1808 w Warszawie Archiwum Ogólnego Krajowego księgi wpisów weszły w jego zasób. W latach 1812-1813 wywieziono je do Saksonii, skąd miały powrócić bez strat. Stan ksiąg wpisów stwierdzony w czasie skontrum Archiwum Ogólnego Krajowego przeprowadzonego w r. 1821 został opublikowany (Powstański), podobnie wyniki następnej rewizji ich stanu z r. 1835 (Bentkowski). Z r. 1912 pochodzi sumaryczny inwentarz, a raczej spis ksiąg wpisów, ogłoszony przez T. Wierzbowskiego ( Monumentu iuris, I).

W ciągu w. XIX sporządzono liczne pomoce ewidencyjne do Ksiąg Wpisów. W latach 1822-1839 sporządzono w Petersburgu kilka tomów pomocy archiwalnych do ksiąg Metryki Koronnej i Litewskiej pozostałych w Rosji. Pomoce te, rewindykowane po pokoju ryskim, znajdują się na końcu serii Ksiąg Wpisów Metryki Koronnej. W Archiwum Głównym sporządzono liczne indeksy i sumariusze do przechowywanych przez to Archiwum Ksiąg Wpisów; pozostał po nich ślad w postaci wzmianek w spisie Bentkowskiego i inwentarzu Wierzbowskiego. Cenna ta pomoc spłonęla w czasie drugiej wojny światowej. Na przełomie XIX/XX w. rozpoczęto w Archiwum Głównym prace nad szczegółowym regestowaniem Ksiąg Wpisów, wyniki tej pracy opublikowano w latach 1905-1919 (Matricularum Regni Poloniae Summaria), po prawie półwiekowej przerwie prace są kontynuowane.

Opracowania:

I. Sułkowska, «Księgi polskiej kancelarii koronnej w drugiej połowie XV w.», «Studia źródłoznawcze» VI (1961)

I. Sułkowska-Kurasiowa, «Księgi Wpisów Metryki Koronnej (1447-1794) w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie», «Archeion» XLIV (1966) I

W. Krawczuk, «Metryka Koronna za Zygmunta III Wazy», Kraków 1995

W. Krawczuk, «Metrykanci koronni. Rozwój registratury centralnej od XVI do XVIII wieku», Kraków 2002

MK 1 — MK 9

zob. Metryka Mazowiecka

MK 10 [1299]; 1447 26 VII — 1454 22 X; 1455 V. Opr. skóra (XIX w.), zniszczona, karty księgi postrzępione, podklejane. K. 1 — 142 (uwaga: kopia wpisu z k. 30v znajduje się w tzw. Metryce Litewskiej dział V nr 4 k. 1 — 2 (dalej cyt: tzw. ML dz. … nr … k. …)

Księga wpisów za kanclerstwa Jana Koniecpolskiego. Na końcu księgi rejestr zawartości (k. 141 — 142), w ktrórym na początku wymieniono wpisy z r. 1492, obecnie nie zachowane.

Zobacz zawartość.

Matricularum Regni Poloniae codices saeculo XV conscripti, Varsoviae 1914.

MRPS I.

Mikrofilm: 785

MK 11 [1284]; 1333; 1335 19 XI; 1339 9 II; 1341 13 VI; 1388; 1424 11 III; 1449 16 VIII; 1450; 1451; 1453 25 VII — 5 IX; 1454 1 II, 6 III, 8 V, 19 VIII, 14 XI; 1455 27 II — 1464 13 XII; 1465 25 VII; 1467 16 V; 1468 24 XI; 1476 30 III; 1484; 1485; 1486; 1491 12 IV; 1492 3 II; 1511 14 II, 7 VIII, 29 XII. Opr. Skóra (XIX w.) zniszczona, karty postrzępione, podklejane. K. 1 nlb + k. 1 — 2 + s. 3 — 34 + k. 36 — 37 + s. 39 — 661 + k. 1 nlb. Brak s. 19 — 30, 35, k. 38, s. 49 — 52, 55, 302 — 307. Podwójne s. 56, 171. (Uwaga: s. 302 — 307 znajdują się w tzw. ML dz. V nr 4 k. 6-8, ponadto tamże na k. 3 — 5 znajduje się kopia wpisu ze s. 122).

Księga wpisów za podkanclerstwa Jana syna Lutka z Brzezia.

Zobacz zawartość.

MRPS I IV/1.

Mikrofilm: 10 554

MK 12 [1300]; 1453 12 VIII, 5 IX; 1454 26 I; 1458 1 V, 25 IX; 1462 17 XII, 20 XII; 1468 31 X; 1469 18 VII; 1470 10 V, 13 XII — 1477 15 II. Opr. Skóra (XIX w.), grzbiet naddarty, współcześnie sygnowane składki księgi świadczą o kompletnym stanie zachowania. K. 1 nlb + 1 — 269. Niezapisane k. 253 — 269. Brak k. 252.

Księga wpisów za podkanclerstwa Wojciecha Żychlińskiego, kanclerstwa Jakuba Dębińskiego oraz podkanclerstwa Zbigniewa Oleśnickiego.

Zobacz zawartość.

MRPS I

Mikrofilm: 531

MK 13 (a) 1429 26 VIII; 1437 30 V; 1455 7 V, 1477 27 VIII; 1453 24 VIII; 1479 16 II — 1 VIII (b) 1484 17 II — 1488 3 I. (c) 1484 — 1485 Opr. Skóra (XIX w.), początkowe karty księgi zniszczone, podklejane, format księgi mniejszy niż pozostałe księgi tej serii. K. 1 nlb + 1 — 181. Niezapisane k. 23v — 24v, 28 — 29, 33 — 39, 40v, 152 — 159, 172v — 179.

(a) Księga wpisów Krzesława Kurozwęckiego w. sekretarza królewskiego (k. 1 — 27v).

(b) Księga rachunkowa Krzesława Kurozwęckiego kanclerza koronnego (k. 41 — 151v).

(c) Wpisy i notatatki typu pomocy kancelaryjnych i formularzowe oraz dwa listy oryginalne króla do kanclerza K. Kurozwęckiego (k. 29v — 32v, 39v — 40, 159v — 160, 171 — 181).

Zobacz zawartość.

Liber quitantiarum regis Casimiri ab a. 1484 ad 1488 (Teki A. Powińskiego t. II), Warszawa 1897

MRPS I (MK 13 k. 1 — 40, 159 — 181).

Mikrofilm: 533

MK 14 [1260]; 1468 10 VIII; 1469 20 XI; 1472 28 XII; 1477 3 IX — 1478 16 VII; 1478; 1479 25 VII; 30 VIII — 1492 5 VI; 1492. Opr. skóra (XX w.), karty księgi zniszczone, podklejane, niektóre słabo czytelne. K. 2 nlb + 1 — 215 + 2 nlb (foliacja ołówkowa — właściwa, dawna paginacja — z błędami).

Zobacz zawartość.

MRPS I.

Mikrofilm: 534

[A 1] 1439 — 1502

Kopia XVIII-wieczna zaginionej księgi wpisów. Księga ta spłonęła w czasie drugiej wojny światowej wraz z księgami sądu asesorskiego, do których była zaliczana.

MK 15 [1262] 1492 9 X — 1495 13 VIII; 1497 6 X; 1505 16 V — 17 VIII. Opr. skóra (XIX w.), początkowe karty księgi zniszczone, podklejane. K. 2 nlb + 1 — 224 + 1 nlb. Brak k. 114, 126. Podwójna k. 210. Po k. 132 następują k. 143 i 144, dwie karty niezapisane, następnie od k. 145 prawidłowa foliacja.

Księga wpisów za podkanclerstwa Grzegorza Lubrańskiego, 1492 — 1495 (k. 1 — 210). Fragment księgi wpisów za podkanclerstwa Macieja Drzewickiego, 1505 (k. 210 — 224).

Zobacz zawartość.

MRPS II.

Mikrofilm: 535.

MK 16 [1336]; 1496 14 IV, 26 IV, 19 VIII; 1497 1 III — 1499 4 V. Opr. współczesna, skóra wytłaczana, złocona, na desce, część oprawy oddarta od grzbietu, dolna — pęknięta wzdłuż. Składki księgi sygnowane literowo współcześnie. Pierwsze karty księgi zniszczone. S. 1 — 344 + 2 k. nlb. Niezapisane k. 290 — 342. Na końcu księgi wykaz wpisów.

Księga wpisów za podkanclerstwa Wincentego Przerębskiego.

Zobacz zawartość.

MRPS II.

Mikrofilm: 630

MK 17 [1222]; 1492 30 IX — 1494 5 XII; 1496 19 I — 5 X; 1497 5 — 9 V; 1498 18 I — 1500 16 X ; 1501 5 III, 30 IV, 2 VIII — 1502 V, 2 VIII; 1538 3 IV, 12 VI, 13 VI. Opr. skóra (XIX w.), początkowe karty księgi zniszczone, podklejone, pismo wyblakłe, k. 1 — 12 ściemniałe z powodu zastosowania odczynnika. K. 1 nlb + 1 — 368. Brak k. 93 — 94, 295. Podwójne k. 349, 349a. Niezapisane k. 19v — 25v, 54v — 55v, 97 — 99v, 135, 142v — 143v, 147v, 155 — 155v, 178v, 181v, 189v, 199 — 199v, 206v, 223 — 224, 240v — 241, 368.

Księga wpisów za kanclerstwa Krzesława Kurozwęckiego. Na końcu jedna karta z księgi podkanclerzego Pawła Wolskiego z r. 1538.

Zobacz zawartość.

MRPS II, III, IV 3.

Mikrofilm: 631

MK 18

zob. Metryka Mazowiecka

MK 19 [1334]; 1439 3 V, 17 X; 1456 18 X; 1501 24 II — 9 VII, 22 XI; 1502 3 I — 11 VI, 7 XII; 1503 12 III — 17 XI; 1505 17 V — 4 VI, 29 IX. Opr. skóra (XIX w.), początkowe karty księgi zniszczone, podklejane. K. 1 — 200 + 1 nlb. Brak k. 5 — 6. Niezapisane k. 3v — 4v, 52v — 53v.

Księga wpisów za podkanclerstwa Macieja Drzewickiego.

Zobacz zawartość.

MRPS II, III.

Mikrofilm: 632.

MK 20 [1298]; 1372 23 V; 1403 15 III; 1406 13 V, 14 VI; 1418 7 III; 1422 2 XI; 1424 8 III; 1430 27 VI; 1460 5 IV; 1461 26 V; 1462 23 XI; 1469 17 I;1470 17 X; 1473 1 XII; 1484 13 XII; 1495 9 VII; 1499 18 IV, 11 VII, 29 X, 30 X; 1501 XII — 1505 30 IX; 1506 23 II, 10 III. Opr. skóra (XIX w.), księga zniszczona, ze śladami zacieków, liczne karty podklejone. K. 3 nlb + k. 1 — 4 + s. 5 — 6 + k. 7 — 282 + 2 nlb. Brak k. 3. Podwójne k. 158, 274. Niezapisane k. 8, 31v — 32. (Uwaga: kopia wpisu z k. 173v znajduje się w tzw. ML dz. V nr 4 k. 9 — 10).

Księga wpisów prowadzona początkowo przez Jana Łaskiego w. sekretarza królewskiego przebywającego przy królu w W. Ks. Litewskim, następnie — za kanclerstwa tegoż Jana Łaskiego.

Zobacz zawartość.

MRPS III

Mikrofilm: 633.

MK 21 [1227]; 1501 22 XII, 30 XII; 1502 11 I, 29 III, 25 V — 29 VIII, 25 X, XII; 1503 5 I — 29 III, 5 V, 1 — 29 IX, 12 XI — 1506 23 IV. Opr. skóra (XIX w.), początkowe karty księgi zniszczone, podklejane. K. 2 nlb + 1 — 387 + 1 nlb. Niezapisane k. 21v, 319v, 338 — 339.

Księga wpisów prowadzona początkowo przez Jana Łaskiego w. sekretarza królewskiego, następnie za kanclerstwa tegoż Jana Łaskiego.

Zobacz zawartość.

MRPS III.

Mikrofilm: 635

MK 22 [1286]; 1502 22 II; 1503 15 V, 27 XI; 1504 12 XI — 17 XII; 1505 16 V — 1506 3 VI, 31 XII; 1507 12 II — 1508 14 IV; 1509 14 IX. Opr. współczesna, skóra wytłaczana. K. 1 nlb (perg.) + 1 — 232. Niezapisane k. 88v — 90.

Księga wpisów za podkanclerstwa Macieja Drzewickiego.

Zobacz zawartość.

MRPS III oraz IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 640.

MK 23 [1213]; 1507 5 I — 1510 5 VI; 1513 19 III, 7 XI; 1514 28 IV. Opr. skóra (XIX w.). K. 1 nlb + 1 — 459 + 1 nlb. (foliacja XVI w.), czyli 1 k. nlb + s. 1 — 905 + 1 k. nlb (paginacja XIX w.). Niezapisanych s. 8, między 166 — 167, 465, między 505 — 506, 519 — 520, 608 — 609, 609 — 611, 633, 825, 865. (Uwaga: kopie wpisów z k. 11v, 24, 25, 238v, 301, 424, 425 znajdują się w tzw. ML dz. V nr 4 k. 11 — 13, 14 — 16, 17 — 19, 20 — 27, 28 — 30, 31 — 32, 33 — 35).

Księga wpisów za kanclerstwa Jana Łaskiego.

MRPS IV/1.

Mikrofilm: 641

MK 24 [1254]; 1444 25 II; 1504 14 III; 1505 1 VI; 1508 28 II, 17 IV — 1511 15 II; 1512 2 I, 20 VI, 7 VII. Opr. skóra (XIX w.). K. 3 nlb + 1 — 461 + 2 nlb. Niezapisane k. 7v — 9, 10, 461.

Księga wpisów za podkanclerstwa Macieja Drzewickiego.

MRPS III oraz IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 642

MK 25 [1284]; 1509 14 IX; 1510 22 IX, 15 XI, 28 XI; 1511 16 I, 14 II — 1513 17 II; 1513 6 III. Opr. (XIX w.) zniszczona, grzbiet oddarty. K. 1 nlb + 1 — 314.

Księga wpisów za kanclerstwa Macieja Drzewickiego.

MRPS IV/1 i IV/3.

Mikrofilm: 643

MK 26 [1266]; 1510 24 XII; 1511 19 I, 5 II — 1515 8 III. Opr. skóra (XIX w.), początkowe karty księgi zniszczone. K. 3 nlb + k. 1 — 156 + s. 157 — 158 + k. 159 — 308. Niezapisane k. 9v, 86v, 114v, 121, 129v, 201v, 202, 272, 272v, 275, 275v, 289, 298v, 302v, 306 — 308v.

Księga wpisów za podkanclerstwa Krzysztofa Szydłowskiego.

MRPS IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 691

MK 27 1512 7 III — 30 XI. Opr. skóra (XIX w.). S. 1 — 302.

Kopia części księgi Metryki Koronnej 26 (k. 95 — 163).

Mikrofilm: 692

MK 28 [1208]; 1477 6 IX; 1507 4 V; 1509 12 IV, 26 V, 30 V, 1 VIII, 12 XI; 1510 22 I, 20 VII; 1511 22 I, 1 VII, 20 VII, 19 VIII, 13 XII; 1512 28 IV, 6 VI, 25 IX, 14 X, 6 XII, 7 XII, 26 XII, 28 XII; 1513 20 I, 19 II — 1515 6 III. Opr. współczesna, skóra tłoczona, złocona, obciągnięta na desce, grzbiet zniszczony, początkowe karty księgi słabo umocowane. K. 1 — 199. Niezapisane k. 180v, 184v — 198. Na k. 181 — 184 wykaz wpisów zawartych w księdze.

Księga wpisów za kanclerstwa Macieja Drzewickiego.

MRPS IV/1 i IV/3.

Mikrofilm: 693.

MK 29 [1284]; 1515 4 III — 1517 30 XI; 1519 3 I. Opr. skóra(XIX w.), grzbiet oderwany, część kart księgi luźna. K. 2 nlb + s. 1 — 649 + k. 3 nlb. Brak s. 17, 18, 277, 288, 388, 473 — 477, 488, 588. Podwójne s. 145, 406, 645.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 694.

MK 30 [1290]; 1510 2 III, 25 VII; 1512 18 III, 12 IX; 1513 29 I; 1514 6 VI; 1515 27 II — 1516 8 I, 26 V, 4 VII, 17 VIII; 1517 25 V, 21 X; 1518 4 I — 1519 8 II; 1546 5 II. Opr. skóra (XIX w.) oraz fragmenty współczesnej oprawy (skóra tłoczona i złocona). K.1 nlb + 1 — 311. Niezapisane k. 94v. (Uwaga: kopia wpisu z k. 44 znajduje się w tzw. ML dz. V nr 4 k. 36 — 37).

Księga wpisów za kanclerstwa Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3.

Mikrofilm: 695.

MK 31 [1250]; 1510 26 VII; 1511 19 VII; 1512 15 VI; 1513 15 III, 3 IV, 21 X; 1514 17 V; 1515 29 X; 1516 19 II, 31 III, 9 V, 17 XII; 1517 1 I, 14 V, 18 V, 10 VIII, 23 IX, 16 X, 19 XI — 1518 5 IX, 7 IX, 11 IX, 21 IX, 6 X, 8 XI, 23 XI; 1519 23 II, 27 II, 5 III, 10 III, 12 III, 25 III, 31 III — 7 IX, 14 XI; 1520 V; 1522 16 XI; 1524 1 III. Opr. skóra (XIX w.). K. 3 nlb + s. 1 — 634. Podwójne s. 544, 547. Niezapisane 4 karty między s. 64 — 65. (Uwaga: kopia wpisu ze s. 394 znajduje się w tzw. ML dz. V nr 4 k. 38 — 39).

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 696.

MK 32

zob. Metryka Mazowiecka

Księga wpisów kancelarii mazowieckiej, wykorzystywana od 1525 r. w kancelarii królewskiej, o czym świadczą noty marginalne z dat: 1525.01.25; 1526.04.10, 11.15; 12.23; 1527.07.05, 12.11; 1528.08.20, 09.29; 1532.07.02; 1533.06.13; 1534.01.30; 1535.04.21; 1539.11.08.

MK 33 [1266]; 1509 10 V; 1516 8 I, 12 V, 1517 4 VI, 21 VIII, 30 XI, 4 XII, 6 XII; 1518 1 III, 5 IV, 25 IV, 9 V, 22 V, 28 VI, 7 VII, 29 VII, 24 VIII, 28 VIII, 1 IX, 3 IX — 1519 26 VI, 25 VII — 1520 12 VII, 1 VIII, 4 XII. Opr. Skóra (XIX w.), physdesc oderwana do grzbietu wraz z początkowymi kartkami księgi. K. 2 nlb + s. 1-849 Podwojne s. 243, 395, 556, Brak s. 371. Niezapisane s. 275 oraz między s. 474 — 475.

Księga wpisów za podkanclerza Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3.

Mikrofilm:700.

MK 34 [1262]; 1508 4 IV, 29 VIII; 1511 22 II, 19 V, 4 VI, 29 VIII; 1512 8 VII; 1513 1 I; 1515 19 IV; 1516 24 II, 2 III, 16 VIII, 13 X; 1517 2 I; 1518 5 III, 19 IV, 25 VIII, 6 X, 8 X; 1519 18 I, 8 II — 1520 IX, 12 X, 26 XII, 30 XII; 1521 31 VII, 1525 8 VI; 1526 16 I. Opr. skóra (XIX w.). K. 2 nlb + 1 — 359 + 1 nlb.

Księga wpisów za podkanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3.

Mikrofilm:701

MK 35 [1284]; 1511 11 III; 1515 6 III; 1517 11 IX; 1518 2 VII, 9 XI; 1519 7 I, 14 II; 1520 9 I, 11 I, 20 I, 2 III, 9 VI, 16 VI, 22 VI, 4 VII, 6 VII — 1522 6 X, 13 X, 16 X — 1523 23 I, 25 IX; 1524 7 XII. Opr. skóra (XIX w.). K. 3 nlb + s. 1 — 939. Podwójne s. 226, 395, 789, 810, 829. Brak s. 11-12, 288, 460-463. Niezapisane trzy strony między 532-533. (Uwaga: kopia wpisu ze s. 818 znajduje się w tzw. ML dz. V nr 4 k. 40-42).

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3

Mikrofilm: 702

MK 36 [1228] 1516 4 XI; 1518 6 IV; 1519 1 X; 1520 3 XII; 1521 15 XII; 1522 7 I, 27 I, 11 IV, 6 -15 X, 28 XI, 3 XII, 12 XII, 24 XII, 26 XII, 28 XII; 1523 16 I — 1524 10 VIII, 24 XI, 20 XII. Opr. skóra wytłaczana (XIX w.?), początkowe karty księgi podklejone. K. 2 nlb + s. 1 — 943. Brak s. 288, 516 — 517, 655. Podwójne s. 336, 411, 868. Niezapisane s. między s. 910 — 921, 939 — 940, 942 — 943.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3

Mikrofilm:703

MK 37 [1264]; 1510 23 IV; 1515 15 III; 1517 19 V, 9 VII, 13 X; 1519 19 V, 15 X, 1 XI, 19 XI; 1520 10 III, 25 IV, 7 VII, 16 VII, 11 IX, 23 IX — 1524 9 V, 18 V. Opr. skóra (XIX w.), zachowane fragmenty oprawy współczesnej (skóra tłoczona i złocona). Oprawa księgi wraz z grzbietem i początkowymi kartami księgi oderwana. K. 4 nlb + 1-568.

Księga wpisów za kanclerstwa Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3.

Mikrofilm: 704

MK 38 [1239], 1508 27 III; 1513 7 VI; 1517 12 III; 1521 18 VII; 1522 19 XI; 1523 24 VI; 1524 4 IV, 14 IV, 17 V — 1526 28 I, 7 III, 29 VIII. Opr. skóra wytłaczana (XIX w.?), część kart księgi zbutwiała, podklejana. K. 2 nlb + s. 1 — 810 + k. 1 nlb (oprócz właściwej paginacji z XVIII w. księga jest również foliowana współcześnie, z brakami).

Księga wpisów za kanclerstwa Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3

Mikrofilm: 710

MK 39 [1297]; 1518 1 III; 1523 2 I, 3 X, 17 XII; 1524 13 I, 14 II, 24 II, 13 III, 1 VII, 8 VIII, 11 X — 1526 4 VI, 16 VI, 20 VI, 3 VII, 11-30 VII. Opr. skóra (XIX w.), grzbiet oprawy naderwany, karty księgi o brzegach zbutwiałych, podklejane. K. 1 nlb + s. 1-800 + k. 1 nlb. Brak s. 13 — 14. Podwójne s. 449. Niezapisana strona jedna nlb między s. 23 — 24 oraz stron jedenaście nlb między s. 436 — 437.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3

Mikrofilm:708

MK 40 [1277]; 1519 13 XII; 1521 4 VIII; 1523 20 I; 1525 25 VI, 6 XI, 8 XI, 19 XI; 1526 4 I, 19 III, 23 III, 21 V, 30 V — 1527 29 VI, IX, 13 XII; 1534 13 VI. Opr. skóra (XIX w.?), tłoczona, z troczkami, grzbiet oprawy naderwany, kilka pierwszych kart księgi podklejonych. K. 2 nlb + s. 1 — 865 + k. 1 nlb. Niezapisane s. Między s. 326 — 327, 718 — 719.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3

Mikrofilm: 709

MK 41

Księga wpisów kancelarii mazowieckiej, wykorzystywana po 1525 r. w kancelarii królewskiej, o czym świadczą noty marginalne z dat: 1529.01.14, 07.06; 1533.05.03, 06.20; 1535.04.04.

MK 42 [1252]; 1521 12 I; 1523 10 VII, 14 IX; 1525 10 III, 27 III, 10 VI, 30 VI, 26 VIII, 16 XI, 17 XI, 1 XII, 2 XII, 29 XII; 1526 23 — 27 I, 20 II, 8 III — 1528 17 II. Opr. skóra (XIX w.), grzbiet księgi naderwany. K. 2 nlb + 1 — 331.

Księga wpisów za kanclerstwa Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3

Mikrofilm: 711

MK 43 [1278]; 1523 22 VIII; 1527 27 III, 1 IV, 11 V -1528 12 III; 1529 I, 11 II, 19 III, 2 VI, 5 VIII, 18 XII, 21 XII, 22 XII, 23 XII, 30 XII — 1530 7 II; 1533 7 VI. Opr. skóra (XIX w.). K. 2 nlb + 1 — 334 + 1 nlb.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3

Mikrofilm: 712

[A 2] 1527 — 1530

Kopia (XVIII w.) księgi Metryki Koronnej 43. Księga ta spłonęła w czasie drugiej wojny światowej wraz z księgami sądu asesorskiego, do których była zaliczana.

MK 44 [1330]; 1507 8 IX; 1508 13 I; 1513 7 VII, 11 VII, 1 VIII; 1520 27 IV, 27 VII; 1524 12 III; 1525 27 III, 30 III, 22 IV; 1526 4 III; 1527 17 III, 4 IV; 1528 2 II — 1531 12 IV. Opr. skóra (XIX w.), naderwana przy grzbiecie. K. 1 nlb + 1 — 470 ( k. 1 nlb + s. 1 — 945). Brak s. 39 — 40, 777 — 778, 829 — 830.

Księga wpisów za kanclerstwa Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3

Mikrofilm: 713

MK 45 [1296]; 1526 27 XI; 1528 16 X; 1529 25 I, 1 IV, 8 V, 24 VI, 18 VIII, 22 IX, 5 X, 28 XII; 1530 3 I, 4 I, 10 I, 13 I, 1 II, 11 II — 1531 24 VII. Opr. skóra (XIX w.). K. 1 nlb + 1 — 434 (k. 1 nlb + s. 1 — 866). Podwójna k. 139 (s. 735, brak paginacji między s. 599 — 601, 633 — 635).

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 718

MK 46 [1341];1530 1 III, VI; 1531 2 I, 4 I, 17 I, 9 II, 25 III, 14 IV — 1532 9 X. Opr. skóra (XIX w.). K. 1 nlb + 1 — 225. Brak k. 96.

Księga wpisów za kanclerstwa Krzysztofa Szydłowieckiego.

MRPS IV/1 i IV/3.

Mikrofilm: 719

MK 47 [1279]; 1523 16 IV, 8 VII; 1526 20 VII; 1528 7 V; 1530 28 V, 4 VII, 30 VIII, 1531 18 II, 30 III, 2 V — 1532 2 VIII, 1533 28 II. Opr. skóra (XIX w.). K 1 nlb + 1 — 451 + 1 nlb. Brak k. 13, 86 — 88. Podwójna k. 306.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV/2 i IV/3.

Mikrofilm: 721

MK 48 [1153]; 1530 30 XI; 1532 12 I, 15 II, 17 II, 2 III, 8 IV, 6 V, 8 V, 13 V, 18 V, 21 V, 18 VI, 1 VII, 12 VII, 13 VII, 16 VII, 17 VII, 24 VII, 27 VII, 31 VII — 1533 17 VI, 24 VII. Opr. skóra (XIX w.). S. 3 nlb + s. 1 — 1204 + s. 2 nlb. Brak s. 244, 313, 477, 590 — 599. Podwójne s. 287, 343, 347, 402.

Księga wpisów za podkanclerstwa Piotra Tomickiego.

MRPS IV 2 i 3.

Mikrofilm: 722

MK 49 [1403]; 1533 18 VI — 1534